Prośba o zmniejszenie liczby godzin i umowa na czas określony

Umowa na czas określony może zostać z nauczycielem zawarta tylko w ściśle określonych warunkach.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela „w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami mianowanym i dyplomowanym stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony”.

W myśl komentowanego przepisu zatrudnienie nauczyciela mianowanego na czas określony jest prawnie możliwe tylko wówczas, gdy zachodzi potrzeba zastępstwa nieobecnego nauczyciela lub potrzeba wynikająca z organizacji nauczania. Taka wyjątkowa podstawa zatrudnienia nie może być zależna od uznania pracodawcy.

Podkreślić należy, że przepisy Karty Nauczyciela nie definiują pojęcia „potrzeby wynikającej z organizacji nauczania”. Oznacza to, że w każdym przypadku dyrektor szkoły ustala, czy z organizacji nauczania wynika konieczność zatrudnienia nauczyciela na czas określony. Prawidłowość tych ustaleń podlega kontroli sądu pracy. Zaistnienie potrzeb wynikających z organizacji nauczania rozumieć jednak należy jako sytuację przejściową, tymczasową.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1997 r. (sygn. akt I PKN 226/97) pojęcie „organizacja pracy nauczyciela”, której potrzeby mogą uzasadniać zatrudnienie na czas określony, należy odnieść do zasad funkcjonowania szkoły (liczba klas, rodzaj przedmiotów, liczba godzin lekcyjnych, liczba etatów, czas nauczania poszczególnych przedmiotów, zmianowość pracy szkoły), a nie wykształcenia czy umiejętności.

Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 1998 r. (sygn. akt I PKN 487/97, OSNP 1999, nr 1, poz. 6): „warunki organizacji nauczania, umożliwiające zawarcie z nauczycielem umowy terminowej, nie dotyczą organizacji szkoły. W tym wyjątkowym przepisie chodzi bowiem o organizację nauczania, a nie organizację szkoły. Dotyczy on więc przykładowo przypadków ograniczonego wymiaru godzin nauczania określonego przedmiotu (w całym roku lub jego części)”.

W mojej opinii zawarcie z Panią umowy terminowej miałoby uzasadnienie, gdyby dyrektor potrafił wykazać, że od nowego roku szkolnego Pani przedmiot nie będzie w ogóle istniał albo będzie jedynie w bardzo ograniczonym godzinowo zakresie. Jeśli jednak tak nie będzie – wówczas należy uznać, że umowa, jaką z Panią zawarto, jest umową na czas nieokreślony.