Propozycja nowej, niekorzystnej umowy najmu po śmierci najemcy

Prawo do przydzielonego mieszkania po zwolnieniu ze służby

Pisze Pani, że tato otrzymał mieszkanie jako funkcjonariusz milicji. Nie miał emerytury mundurowej. Nie wiem, kiedy zaprzestał służby, ale można się tu posiłkować obecnymi przepisami. Zgodnie z nimi policjant zwolniony ze służby, który nie posiada prawa do lokalu mieszkalnego – na warunkach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin – zachowuje prawo do przydzielonego lokalu mieszkalnego według norm powszechnie obowiązujących lub może być przeniesiony do zamiennego lokalu mieszkalnego.

Najem lokalu mieszkalnego przez małżonków

Skoro mieszkanie przysługiwało na zasadach norm powszechnie obowiązujących, to należy sięgnąć do przepisów Kodeksu cywilnego (K.c.) dotyczących najmu lokali. Zgodnie z art. 680(1) K.c. – małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa. W takiej sytuacji, co do zasady, małżonek staje się współnajemcą. Nawet jeśli nie jest wymieniony w umowie.

Wstąpienie w stosunek najmu po śmierci najemcy

Tu jednak pojawiają się wątpliwości. Podała Pani, że rodzice zawarli związek małżeński po uzyskaniu przez tatę mieszkania i przez kilka lat tam mieszkaliście razem, ale potem, jak rozumiem, tata do śmierci mieszkał już sam. Co więcej, Państwa mama ma tytuł prawny do innego lokalu mieszkalnego. Te wszystkie okoliczności mają znaczenie dla oceny, czy mamę można uznać za współnajemcę, który po prostu po śmierci drugiego współnajemcy staje się stroną umowy, czy też jest współmałżonkiem, który współnajemcą nie jest, a zatem dotyczy go artykuł 691 K.c. Cytuję jego treść:

„W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby te wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.”

Zatem w przypadku współnajemcy, czy nawet w sytuacji wstąpienia w stosunek najmu po śmierci najemcy, możemy mówić o sytuacji zastanej. Czyli ze starym stosunkiem najmu, który powinien być kontynuowany na tych samych zasadach.

Nowe warunki najmu mieszkania zamiast kontynuacji

Wygląda jednak na to, że sytuacja mamy nie podpada pod żaden z wyżej wymienionych przypadków. Na podstawie podanych informacji skłonna jestem twierdzić, że mama nie była współnajemcą mieszkania i w mojej ocenie nie chroni jej przywołany przepis art. 691 K.c. – czyli nie jest osobą, która ma prawo wstąpić w stosunek najmu po śmierci najemcy. Do tego mama ma inne miejsce zamieszkania i tytuł prawny do lokalu.

Wydaje się więc, że zarządca budynku, wiedząc o tym, po prostu proponuje zawarcie z mamą nowej umowy na ustalonych przez siebie warunkach. Tutaj propozycje zapisów umowy co do zasady mogą być dowolne, a czynsz z całą pewnością większy niż ten, który przysługiwał tacie.