Procedury zgłoszenia śmierci emeryta z Niemiec

Załatwiając formalności w Niemczech, powinien Pan zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Poniżej wskazuję listę urzędów, organów i instytucji, które należy zawiadomić. Lista ta jest możliwie szeroka, może się okazać, że pewne pozycje są zbędne.

W pierwszej kolejności należy zawiadomić:

• Standesamt (urząd stanu cywilnego);
• Stadtverwaltung (magistrat);
• Rentenversicherung (organ rentowy), który wypłacał Pana mamie rentę, w Niemczech renta (emerytura) może być wypłacana na podstawie ubezpieczenia prywatnego lub państwowego, jak również może być wypłacana na różnych podstawach;
• Krankenkasse (kasę chorych), przy czym nie musi być to koniecznie AOK, jest wiele kas chorych i Pana mama mogła być ubezpieczona w innej kasie;
• ubezpieczyciela, jeżeli Mama była ubezpieczona dodatkowo, a jeżeli była ubezpieczona na życie – złożyć wniosek o wypłatę ubezpieczenia;
• bank, jeżeli Mama miała konto (w takim przypadku bank automatycznie zablokuje środki na koncie do czasu przeprowadzenia postępowania spadkowego); jeżeli na koncie ustanowione jakieś zlecenia stałe – trzeba je anulować;
• Finanzamt (urząd skarbowy); pewnie będzie trzeba też złożyć do końca roku zeznanie podatkowe (Einkommensteuererklärung).

Może Pan też sprawdzić w sądzie rejonowym (Amtsgericht), czy został złożony testament.

Jeżeli w Niemczech pozostał jakiś istotny majątek, należy przeprowadzić postępowanie spadkowe.

Proszę koniecznie pamiętać o wypowiedzeniu umów, których stroną była Pana mama, gdyż nie wygasają one co do zasady po śmierci, a mogą być to umowy różnego rodzaju (telefon, abonamenty, media, członkostwa w organizacjach wymagające zapłaty składki). Jeżeli nie zostaną wypowiedziane, to z ich tytułu nadal będą naliczane należności.

Odnośnie umowy najmu. Według prawa niemieckiego w przypadku śmierci najemcy umowa nie wygasa samoistnie. Jeżeli w stosunek najmu nie wstąpią pozostający przy życiu małżonek lub zstępny zmarłego, a umowa najmu nie zostanie przedłużona ze współnajemcą, to z mocy prawa w stosunek najmu wstępuje spadkobierca. Spadkobierca może jednak na podstawie § 5641 w zw. z § 5802 BGB (niemiecki Kodeks cywilny) wypowiedzieć umowę najmu w przeciągu miesiąca od chwili, gdy dowiedział się o śmierci najemcy. W tym przypadku wypowiedzenie następuje z tzw. nadzwyczajnych przyczyn i z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia dla spadkobiercy wynosi trzy miesiące (§ 573c BGB). Może Pan złożyć wypowiedzenie jeszcze przed przeprowadzeniem postępowania spadkowego. Proszę jednak pamiętać, iż wypowiedzenie umowy najmu wymaga formy pisemnej (§ 568 BGB ust. 1).

Zwyczajowo wynajmujący żąda od najemcy kaucji. Jeżeli Pana mama wręczyła kaucję wynajmującemu, to część czynszu może zostać potrącona z kaucją. Jeżeli po potrąceniu pozostanie jakiś dług, to będzie on obciążał masę spadkową.