Prawo umieszczania firm w KRD

Krajowy Rejestr Długów (w skrócie KRD) jest jednym z biur informacji gospodarczej działających na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych¹ (zwanej dalej „ustawą”). W tym miejscu należy zaznaczyć, że biura informacji gospodarczej nie są organami władzy publicznej lecz prywatnymi podmiotami, które podlegają nadzorowi Ministra Gospodarki. Jednym z przedmiotów działalności tych biur jest udostępnianie informacji o zaległościach firm w spłacie zobowiązań pieniężnych. Prawo zamieszczania firm w KRD mają jednak wyłącznie ci wierzyciele, którzy zawarli z wybranym biurem informacji gospodarczej umowę o udostępnianie informacji gospodarczych, która zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy powinna być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności.

Należy zaznaczyć, że w rozumieniu ustawy wierzycielem, a więc osobą, której może przysługiwać prawo zamieszczania firm w KRD, jest w szczególności osoba fizyczna, której wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym, osoba fizyczna wykonującą działalność gospodarczą oraz osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym przysługuje wierzytelność.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego przedsiębiorcą wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1. zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
2. łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 60 dni;
3. upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika niebędącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na adres siedziby dłużnika lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Ponadto zgodnie z art. 16 ustawy, poza przypadkami określonymi w art. 15, wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1. zobowiązanie zostało stwierdzone tytułem wykonawczym;
2. upłynęło co najmniej 14 dni od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika, a jeżeli dłużnik nie wskazał takiego adresu – na adres miejsca zamieszkania, siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, pisma, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;
3. wierzyciel przekazał do biura informację określającą dane organu orzekającego, datę wydania i sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego to zobowiązanie.

We wskazanych wyżej przypadkach wierzyciel może przekazać do biura informacji gospodarczej informacje dotyczące między innymi:

1. dłużnika będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą,
2. wspólników dłużnika będącego spółką osobową,
3. akcjonariusza lub wspólnika dłużnika będącego jednoosobową spółką akcyjną lub spółką z ograniczoną odpowiedzialnością,
4. zobowiązania.

W odniesieniu do zobowiązania w KRD powinny być zamieszczone w szczególności informacje dotyczące:

1. tytułu prawnego,
2. kwoty i waluty,
3. kwoty zaległości,
4. daty powstania zaległości,
5. postępowań dotyczących zobowiązania,
6. kwestionowania przez dłużnika istnienia całości lub części zobowiązania,
7. daty wysłania listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura informacji gospodarczej, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura,
8. zbycia wierzytelności.

Należy pamiętać, że prawo zamieszczania firm w KRD skorelowane jest z pewnymi obowiązkami. W przypadku:

1. częściowego lub całkowitego wykonania zobowiązania albo jego wygaśnięcia,
2. powzięcia wiarygodnej informacji, że przekazane informacje gospodarcze są nieprawdziwe,
3. powzięcia wiarygodnej informacji o zmianie innych informacji gospodarczych przekazanych przez wierzyciela do biura,

– wierzyciel jest obowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia powzięcia tych informacji, wystąpić do biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu lub o posłużeniu się cudzym dokumentem, z żądaniem aktualizacji informacji gospodarczych, przekazując do biura aktualne dane.

Natomiast w przypadku stwierdzenia faktu nieistnienia zobowiązania wierzyciel jest obowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia powzięcia tej informacji, wystąpić do biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu, z żądaniem usunięcia informacji gospodarczych dotyczących tego zobowiązania.

Zgodnie z art. 47 ustawy kto, będąc wierzycielem, w przypadku całkowitego wykonania zobowiązania albo jego wygaśnięcia, lub stwierdzenia faktu nieistnienia zobowiązania, niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni, nie zażądał aktualizacji informacji od biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu, podlega grzywnie do 30 000 złotych. Takiej samej grzywnie podlega przekazywanie do KRD nieprawdziwych informacji.

______________________________

¹ Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1015, z późn. zm.)

Stan prawny obowiązujący na dzień 21.12.2015