Sądowne ubieganie się o opiekę nad dzieckiem

Komu przysługuje prawo wykonywania władzy rodzicielskiej w przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu?

Zacznijmy od przypomnienia, że na podstawie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dziecko pozostaje do pełnoletniości pod władzą rodzicielską rodziców. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Zakładając, że w opisywanej przez Panią sytuacji synowi nie zostało na mocy wyroku sądowego ograniczone wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, ani nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, ma razem z matką dziecka równe prawa do sprawowania nad nim opieki.

Zgodnie z art. 107 K.r.io.: Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania.

Powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców i ustalenie sposobu kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich

Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

Wniosek ojca o powierzenie mu władzy rodzicielskiej nad dzieckiem

Jeżeli intencją syna jest, aby sąd powierzył mu wykonywanie władzy rodzicielskiej, musi wystąpić do sądu rejonowego – wydziału rodzinnego z wnioskiem o ograniczenie władzy rodzicielskiej matki dziecka i powierzenie władzy rodzicielskiej ojcu.

Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym – wydziale rodzinnym miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – sądzie rejonowym jego miejsca pobytu.

We wniosku Pani syn powinien opisać swoją sytuację, wskazać, że z nieformalnego związku urodziło się dziecko, które przebywa obecnie razem z matką w jej miejscu zamieszkania. Powinien zaznaczyć, czy dobrowolnie uznał dziecko, czy konieczne było sądowe uregulowanie tej kwestii. Następnie powinien szczegółowo uzasadnić, dlaczego wnosi o powierzenie jemu wykonywania władzy rodzicielskiej. Opisać swoją sytuację finansową, rodzinną i mieszkaniową, wskazując, że jest w stanie sprawować pełną opiekę nad dzieckiem. Do wniosku należy załączyć zupełny odpis aktu urodzenia dziecka.

Pozostawienie dziecka przy matce i złożenie przez ojca wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem

Natomiast gdyby syn, kierując się interesem dziecka, uznał, że najkorzystniej będzie, aby dziecko pozostało z matką, a on miał prawo współdecydować w sprawach dziecka i często się z nim widywać, należałoby rozważyć złożenie do sądu wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem.

Według art. 113 K.r.io. niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z nim (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

Zgodnie z art. 113¹ § 1 K.r.io., jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Czy matka ma prawo ograniczać ojcu kontakty z dzieckiem?

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, Pani syn, mimo że nie jest mężem matki dziecka ma pełne prawo do kontaktów z dzieckiem. Matka nie ma prawa ograniczać ojcu kontaktów z dzieckiem poprzez zabranianie mu zabieranie dziecka poza jej miejsce zamieszkania.

Wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem należy, tak samo jak wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej, złożyć w sądzie rejonowym – wydziale rodzinnym miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – sądzie rejonowym jego miejsca pobytu. Należy go opłacić opłatą sądową w wysokości 40 zł. We wniosku należy opisać sytuację, w jakiej znalazł się Pani syn, wyjaśnić dlaczego występuje z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, wskazać, w jakie dni chciałby widywać się z dzieckiem. Również powinien zaznaczyć, czy dobrowolnie uznał dziecko, czy konieczne było sądowe uregulowanie tej kwestii. Do wniosku należy dołączyć zupełny odpis aktu urodzenia dziecka.