Prawo do zachowku z testamentu

Prawo do zachowku

Jeżeli wystąpią o to uprawieni (mogą a nie muszą), to należy liczy się z zachowkiem. Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego „zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”.

Zstępni to dzieci, a zatem uprawnionymi do zachowku będzie troje rodzeństwa, a w przypadku zmarłego brata jego zachowek należy podzielić pomiędzy jego spadkobierców (art. 1002 mówi bowiem, że „roszczenie z tytułu zachowku przechodzi na spadkobiercę osoby uprawnionej do zachowku tylko wtedy, gdy spadkobierca ten należy do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy”). Każda z osób miałaby prawo do zachowku w kwocie odpowiadającej połowie tego, co otrzymaliby w spadku po teściu. Dziedziczenie wyglądałoby w tym przypadku w ten sposób, że żona odziedziczyłaby 1/4 spadku, a czwórka dzieci po 1/16 spadku.

„Art. 931. [Pierwsza grupa spadkobierców ustawowych] W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku”.

Zachowek będzie wynosi co do zasady 1/32 wartości spadku, przy czym udział zmarłego brata podzieli się na kolejne części dla jego spadkobierców. Na przykład jeżeli spadek wynosi 100 tysięcy złotych, 1/32 to kwota 3125 zł.

Inwestycje z Państwa strony nie zwiększają wartości spadku, zachowek liczy się od nieruchomości wchodzącej w skład spadku w takim stanie, jak była w chwili śmierci teścia.

Przedawnienie roszczenia o zachowek

Roszczenie o zachowek jako roszczenie majątkowe co do zasady przedawnia się, oczywiście. Aczkolwiek dopiero wtedy, gdy testament zostanie ogłoszony, wcześniej nie ma w ogóle możliwości przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 1007 § 1 Kodeksu cywilnego w aktualnym brzmieniu „roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu”. Jeżeli testament teścia został ogłoszony przed sądem – w ramach postępowania o nabycie spadku po teściu – to bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z chwilą ogłoszenia testamentu. Jeżeli do tej pory nie było prowadzone postępowanie sadowego, w ramach którego sąd odczytał testament, to pomimo tego, że teść zmarł w 2010 roku, bieg terminu przedawnienia zachowku nawet się jeszcze nie rozpoczął. To samo uregulowanie obowiązywać będzie po śmierci teściowej.

Ponieważ z Pana pytania wynika, że postępowania sądowe się nie toczyły, nie mogło siła rzeczy dojść do przedawnienia roszczenia o wypłatę zachowku.