Prawne aspekty sprzedaży mieszkania

Odpłatne zbycie nieruchomości stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeśli to odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostanie dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Tym samym sprzedaż domu wraz z gruntem przed upływem ww terminu spowoduje powstanie przychodu i konieczność rozliczenia dochodu, a sprzedaż mieszkania nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT. Podatek od dochodu z odpłatnego zbycia części domu wynieść powinien 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą tą jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw (wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia), a – w uproszczeniu – kosztami. Koszty uzyskania przychodu są co do zasady udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania. Jednakże, co tu niezmiernie istotne, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w drodze darowizny uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość nakładów ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

By uniknąć płacenia podatku dochodowego, można było skorzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy ww., który stanowi, że wolne od podatku są dochody z odpłatnego zbycia m.in. nieruchomości w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Przy sprzedaży w 2014 r. termin na wydatkowanie środków i uniknięcie podatku upłynął z końcem dnia 31 grudnia 2016 r., tj. po upływie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. W mojej ocenie ten termin jest terminem prawa materialnego, nie podlegającym przedłużeniu ani przywróceniu.