Praca kobiety po 60. roku życia – zmiana stanowiska

Przepisy dotyczące zakazu bądź ograniczeń pracy porze nocnej dotyczą:

• pracowników młodocianych,
• kobiet w ciąży,
• pracowników opiekujących się dzieckiem do 4 lat (gdy nie wyrazili zgody na takie zatrudnienie),
• osób niepełnosprawnych (w przypadku każdego z trzech stopni niepełnosprawności).

Art. 203 § 1 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.) stanowi, że „młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej”.

Zgodnie z art. 178 § 1 K.p. „pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Pracownicy w ciąży nie wolno bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139”.

W oparciu o art. 178 § 2 K.p. „pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139, jak również delegować poza stałe miejsce pracy”.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych”.

Niewystąpienie którejkolwiek w tych okoliczności powoduje, że pracownik nie jest „chroniony” przed zatrudnieniem go w porze nocnej.

Samo osiągnięcie określonego wieku w pewnych sytuacjach powoduje jednak, że pracownik jest chroniony przed niekorzystnym dla niego wypowiedzeniem zmieniającym warunki płacy i pracy. Zgodnie bowiem z art. 39 K.p. „pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę (a także warunków pracy) pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”.

W okresie lat poprzedzających osiągnięcie wieku emerytalnego co do zasady niemożliwe byłoby zatem zmienienie Pani warunków pracy i płacy, jeżeli tyko umowa zawarta była na czas umożliwiający osiągnięcie wieku emerytalnego u danego pracodawcy.

Niestety ochrona pracownika określona w przytoczonym art. 39 przestaje obowiązywać w sytuacji osiągnięcia wieku emerytalnego, więc w przypadku osiągnięcia przez kobietę 60 lat może ona otrzymać od pracodawcy wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i przeniesienie na inne stanowisko i inną porę pracy.

Z racji płci zatrudnianie kobiet podlega natomiast także ograniczeniom, o których mowa w art. 176 K.p., zgodnie z którym „nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz tych prac”.

W przypadku pracy fizycznej kobiet zabronione jest:

I Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej:

1. 12 kg – przy pracy stałej,
2. 20 kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).

II Ręczne przenoszenie pod górę – po pochylniach, schodach itp., których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30°, a wysokość 5 m – ciężarów o masie przekraczającej:

1. 8 kg – przy pracy stałej,
2. 15 kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).

III Przewożenie ciężarów o masie przekraczającej:

1. 50 kg – przy przewożeniu na taczkach jednokołowych,
2. 80 kg – przy przewożeniu na wózkach 2, 3 i 4-kołowych,
3. 300 kg – przy przewożeniu na wózkach po szynach.

Podsumowując jednakże odpowiedź na Pani pytanie, stwierdzić należy że z samej racji osiągnięcia wieku 60 lat kobieta nie jest chroniona przed zatrudnieniem jej na stanowisku „fizycznym” oraz w porze nocnej.