Pożyczka udzielona przez spółkę-córkę spółce-matce a podatek PCC

Czy pożyczka udzielona spółce matce przez spółkę córkę podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Sprzeczne informacje w przedmiotowej sprawie nie są niczym niezwykłym, odmienne zdania mają w tej sprawie uznane autorytety i same organy podatkowe, omawiane zagadnienie można bowiem klasyfikować na co najmniej kilka sposobów na gruncie obowiązującego prawa.

Moim zdaniem wiodąca, a zarazem prawidłowa, jest klasyfikacja pożyczki udzielanej w opisany sposób (spółce matce przez spółkę córkę) jako czynności niepodlegającej PCC.

Dlaczego tak jest? Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych takie czynności, „jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

• opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
• zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
  – umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  – umowy spółki i jej zmiany,
  – umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych”.

Udzielenie pożyczki na ogół klasyfikuje się jako usługę pośrednictwa finansowego, która jest usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz wymieniona w załączniku nr 4 jako zwolniona od VAT. Zatem udzielenie pożyczki przez spółkę-córkę spółce-matce stanowi czynność zwolnioną przedmiotowo od podatku od towarów i usług zatem, zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) „pożyczka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.

Organy podatkowe wskazują, że winna być to pożyczka oprocentowana.

Przeciwnicy powyższej teorii twierdzą, że podmioty niewykonujące normalnie usług pośrednictwa finansowego nie mogą postępować w powyższy sposób, gdy w rejestrze KRS nie widnieje odpowiedni numer klasyfikacyjny. Teorie tę buduje się także na stwierdzeniu, iż ustawodawca w art. 9 pkt 10 lit. i) zwalania od podatku tylko pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej; zatem istnieje domniemanie, że pozostałe pożyczki, które nie zostały zwolnione, są opodatkowane.