Powódź 2010 – formy pomocy dla powodzian

Zasiłek celowy z pomocy społecznej (6 tys. zł)

Podstawą prawną jest art. 39 i 40 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362). Zgodnie z art. 40 ust. 1 zasiłek celowy może być przyznany osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego oraz (ust. 2) osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zasiłek przyznawany jest przez gminę niezależnie od osiąganego na rodzinę dochodu i może nie podlegać zwrotowi. Jednorazowo wynosi on 6 tys. zł.

Choć z założenia zasiłek przeznaczony jest przede wszystkim na niezbędne wydatki, takie jak zakup żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu (por. art. 39 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej), to nie trzeba się z niego rozliczać, a pieniądze przeznaczyć można na dowolny cel. Zasiłek ten nie podlega opodatkowaniu PIT [art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych³²⁾ – obecnie: przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), która weszła w życie z dniem 1 października 2004 r., stosownie do art. 229 pkt 2 lit. a) tej ustawy., Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 zwalnia z podatku dochodowego świadczenia z pomocy społecznej].

Pieniądze na remont domu z gminy (20 tys. do 100 tys. zł)

Podstawą prawną są Wytyczne ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie pomocy finansowej na odbudowę zniszczonych budynków. Możliwe są dwie sytuacje:

1. Pomoc materialna w wysokości do 20 tys. zł. Rodzinie przysługuje prawo do otrzymania pomocy finansowej do tej kwoty na odbudowę lub remont domu. W celu jej uzyskania poszkodowany składa oświadczenie w gminie. Nie jest konieczna wycena rzeczoznawcy, natomiast trzeba przedstawić dokumenty poświadczające poczynienie wydatków – np. rachunki lub faktury za zakup materiałów budowlanych. W razie braku takich dokumentów poszkodowany będzie musiał zwrócić kwotę otrzymanego świadczenia.

1. Pomoc materialna w wysokości do 100 tys. zł. Tutaj niezbędna jest wcześniejsza wycena szkody przez rzeczoznawcę (pracownik inspekcji architektoniczno-budowlanej lub inna osoba z uprawnieniami rzeczoznawcy majątkowego). Poszkodowany nie musi szukać ani płacić za biegłego – jest on zapewniany przez wojewodę, który również wypłaca mu wynagrodzenie. Także w tym wypadku należy okazać faktury lub rachunki dokumentujące zakup materiałów budowlanych czy remontowych. Pomoc wypłacana jest w ratach – pierwszej w wysokości 50% kosztów remontu lub odbudowy (oszacowanych na podstawie ekspertyzy rzeczoznawcy), natomiast pozostała część wraz z przedstawianiem kolejnych rachunków lub faktur. Właściwym organem do wypłacenia świadczenia jest gmina lub ośrodek pomocy społecznej. W celu jego uzyskania poszkodowany musi udać się do gminy i wystąpić do wojewody o wyznaczenie biegłego.
   
   Pomoc ta przysługuje nie tylko właścicielom budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych, ale także posiadaczom spółdzielczego własnościowego prawa do takich nieruchomości, spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz najemcom, jeżeli uzyskali zgodę właściciela na prace remontowe.

Świadczenia te są wolne od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26a) ustawy o PIT, który zwalnia z podatku świadczenia otrzymane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej ze środków budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym.

Zasiłek powodziowy dla uczniów (1 tys. zł) 

Reguluje go Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników szkolnych oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne.

Zgodnie z § 8 Projektu pomocą w formie zasiłku powodziowego na cele edukacyjne (zasiłek powodziowy) obejmuje się dzieci realizujące w roku szkolnym 2009/2010 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz uczniów uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do szkół wszystkich typów, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, zwanych dalej uczniami, o ile ich rodziny zostały zakwalifikowane dla otrzymania jednorazowego świadczenia pieniężnego ze środków pomocy społecznej w wysokości do 6000 zł w związku z powodzią w maju 2010. Zasiłek powodziowy jest jednorazowym świadczeniem pieniężnym w wysokości 1000 zł. Wójt, burmistrz, prezydent miasta sporządza listę uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku powodziowego. Na podstawie listy wójt, burmistrz, prezydent wypłaca rodzicom (opiekunom prawnym, rodzicom zastępczym) lub pełnoletniemu uczniowi zasiłek powodziowy. Uzyskana kwota powinna być przeznaczona na pokrycie wydatków szkolnych, ale nie jest konieczne dokumentowanie wydatków fakturami.

Pomoc dla osoby niepełnosprawnej (2 tys. zł)

Jest to pomoc udzielona przez Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych osobie niepełnosprawnej, maksymalnie 2 tys. zł dla jednej osoby. Wnioski mogą być składane w oddziałach wojewódzkich PFRON od 10 czerwca do 15 listopada.

Zapomoga z zakładu pracy

Są to jednorazowe zapomogi wypłacane przez zakład pracy pracownikom, którzy ucierpieli w wyniku powodzi. Co do zasady zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci są zwolnione z podatku tylko do kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT). Jednakże do końca 2010 r. obowiązuje Rozporządzenie Ministra Finansów z 28.12.2009 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) i podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 226, poz. 1819), które przewiduje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych odnośnie zapomogi powodziowej do wysokości nieprzekraczającej 6 tys. zł w ciągu roku podatkowego.

Zasiłek opiekuńczy z ZUS

Uregulowany w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512). Zgodnie z art. 32 zasiłek przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, do których dziecko uczęszcza. Zasiłek przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem (art. 33 ust. 1). Zasiłek wynosi 80% wysokości wynagrodzenia (art. 35 ust. 1). W praktyce dotyczy to sytuacji, gdy z powodu powodzi został zamknięty żłobek, przedszkole czy szkoła i rodzic, który normalnie pracuje, musiał zostać w domu, w celu opieki nad dzieckiem. Przez nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły uważa się takie zamknięcie tych placówek, o którym ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed tym zamknięciem. Do przyznania i wypłaty zasiłku konieczne są oświadczenie ubezpieczonego, że takie zdarzenie miało miejsce, wniosek o uzyskanie zasiłku na druku ZUS-15, zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 (w przypadku pracowników) albo na druku ZUS Z-3a (pozostali ubezpieczeni).

Ulgi w spłacie składek ZUS 

Dotyczy to przedsiębiorców, którzy wskutek powodzi utracili płynność finansową i możliwość regulowania zobowiązań publiczno-prawnych. Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy u systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) należności z tytułu składek mogą być umarzane w całości lub części. Co do zasady, następuje to w sytuacji całkowitej nieściągalności, wyjątkowo, w przypadku osób opłacających składki za siebie – w szczególnie uzasadnionych przypadkach (art. 28 ust. 3a). Wypadki te określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31.07.2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 141, poz. 1365). Zgodnie z § 3 ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku: poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłyby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności. Umorzenie składek powoduje także umorzenie odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i dodatkowej opłaty (art. 28 ust. 4).

Ponadto, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie, ZUS może odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty.

Poprzedni materiał

Następny materiał