Potrącenie pieszego na przejściu

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu karnego zwanego dalej K.k. oraz przepisy Kodeksu postępowania karnego zwanego dalej K.p.k.

Z treści Pana pytania wynika, że prowadząc pojazd potrącił Pan pieszego na przejściu. Policja zatrzymała Panu prawo jazdy. Zastanawia się Pan, co w chwili obecnej uczynić.

W pierwszej kolejności zasadnym jest wskazanie, iż winien Pan zaskarżyć postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy. Na złożenie zażalenia ma Pan 7 dni, licząc od dnia następnego po dniu, kiedy odebrał Pan postanowienie. Zgodnie z art. 123 § 1 K.p.k. do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin.

Zażalenie lub sprzeciw wnosi się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia – od daty doręczenia. Dotyczy to również zażalenia na zawarte w wyroku rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów lub opłat; jeżeli jednak odwołujący się złoży wniosek o sporządzenie na piśmie oraz doręczenie uzasadnienia wyroku, zażalenie można wnieść w terminie przewidzianym do wniesienia apelacji.

Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy na czas postępowania przygotowawczego i sądowego jest zasadne, co nie oznacza, że na skutek zażaleń postanowienia takie nie są uchylane.

Sąd, na którego postanowienie złożono zażalenie, może je uwzględnić, jeżeli orzeka w tym samym składzie, w którym wydał zaskarżone postanowienie; w innych wypadkach prezes sądu przekazuje zażalenie niezwłocznie, wraz z aktami lub niezbędnymi odpisami z akt sprawy, sądowi powołanemu do rozpoznania zażalenia.

Zgodnie z art. 42 § 1 K.k. sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Innymi słowy, sąd jest uprawniony, ale nie zobowiązany do orzeczenia względem Pana środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Nadto pragnę podkreślić, iż do dnia dzisiejszego, z tego co Pan pisze, nie został Panu postawiony zarzut, co z kolei uniemożliwia podjęcie obrony i złożenie choćby wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego. Pragnę podkreślić, iż zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 29 stycznia 2002 r. (sygn. akt I KZP 33/01) „zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w sytuacji, w której postępowanie karne zostaje warunkowo umorzone, pozostaje fakultatywny. Przepis art. 67 § 3 in fine kk jest bowiem w zakresie orzekania tego środka karnego przepisem szczególnym w stosunku do art. 42 § 2 kk i wyłącza stosowanie tego ostatniego w zakresie przez siebie objętym, a więc przy warunkowym umorzeniu postępowania”.

Co istotne, z treści Pana pytania nie wynika, by czyn popełnił Pan w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia. Powyższe ma bardzo istotne dla Pana znaczenie, albowiem zastosowanie znajdzie przepis art. 42 § 1 K.k., zgodnie z którym sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Proszę zwrócić uwagę na zwrot „sąd może”. Mamy zatem do czynienia z fakultatywnym prawem orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów określonego rodzaju. Wyraźnie podkreślić należy, iż czyn, o którym mowa w art. 177 K.k. obejmuje dwa elementy, tj. jest umyślne bądź nieumyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym oraz spowodowanie obrażeń ciała, określonych w art. 157 (§ 1) albo śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu innej osoby (§ 2).

Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 1983 r., sygn. akt IV 113/83, OSNPG 1984, stwierdził: „Kierowca ma obowiązek nie tylko prowadzić pojazd zgodnie z obowiązującymi nakazami i zakazami, lecz winien on także prowadzić pojazd w sposób rozważny i ostrożny. Oznacza to, że kierujący pojazdem winien zachować bezpieczną szybkość, czyli dostosować ją do konkretnych warunków drogowych, a m.in. do natężenia ruchu, warunków atmosferycznych, widoczności, nawierzchni i predyspozycji kierowcy”.

Reasumując, w chwili obecnej winien Pan złożyć zażalenie na postanowienie. Do zażalenia musi Pan dołączyć wszystkie dokumenty, z których wynikać będzie, że prawo jazdy jest Pan konieczne do zarobkowania. Jeżeli ma Pan rodzinę i jest jej żywicielem proszę wyciągnąć z USC odpis aktu małżeństwa, ewentualnie odpisy aktu urodzenia dziecka/dzieci, umowę o pracę, zakres obowiązków oraz inne dokumenty, z których wynikać będzie, że prawo jazdy jest Panu potrzebne do zarobkowania, a zarobione w ten sposób środki konieczne do utrzymania rodziny.