Postępowanie uproszczone – wybrane zagadnienia

Postępowanie uproszczone

Postępowanie uproszczone jest trybem obowiązkowym, w którym rozpoznawane są sprawy wyłącznie przed sądami rejonowymi. Przewodniczący wydziału (upoważniony sędzia) dokonuje obligatoryjnie i z urzędu oceny, czy sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym (art. 201 § 1 zd. 2 K.p.c.).

Ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia przedmiotowe, które wyraźnie określają rodzaje spraw, które mogą być rozpatrywane w tym postępowaniu. Zgodnie z art. 505¹ K.p.c. postępowanie uproszczone stosuje się w następujących sprawach:

1. o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty,
2. o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Roszczenia rozpatrywane w postępowaniu uproszczonym

Jak z tego wynika, w postępowaniu uproszczonym mogą być tylko rozpoznawane roszczenia wynikające z umów (np. umowy sprzedaży). Tryb ten nie znajdzie więc zastosowania w innych sprawach, jak np. o zapłatę zachowku czy dotyczących odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego.

Co istotne, wartość przedmiotu sporu nie może przekroczyć 10 tys. zł. Zawsze więc przed skierowaniem sprawy do sądu trzeba ją dokładnie sprawdzić. Pamiętać przy tym należy, że do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów żądanych obok roszczenia głównego. Roszczenie wynikające z umowy musi więc mieścić się w tej granicy, aby sprawa była rozpatrzona w postępowaniu uproszczonym.

Wyjątek dotyczy spraw opisanych w punkcie 2 art. 505¹ K.p.c. W sprawach tych bowiem nie obowiązuje granica 10 tys. zł (natomiast tak jak w postępowaniu zwykłym obowiązuje kwota 75 tys. zł lub 100 tys. zł w sprawach gospodarczych, jako górna granica właściwości sądu rejonowego).

Problem nakładania się postępowań

Postępowanie uproszczone może być prowadzone w sprawach pomiędzy osobami fizycznymi, prawnymi, jak również z udziałem przedsiębiorców, pracowników i pracodawców. Brak więc tutaj rozróżnienia ze względu na podmioty mogące z niego skorzystać. Nie ma więc przeszkód, aby w postępowaniu uproszczonym mogły być rozpoznawane sprawy pracownicze czy gospodarcze.

W związku z powyższym trzeba zauważyć, że w praktyce dochodzi dość często do swego rodzaju wzajemnego nakładania się na siebie różnych postępowań odrębnych. Można więc wyobrazić sobie sytuację, kiedy w ramach jednego postępowania będziemy mieli do czynienia zarówno z postępowaniem gospodarczym (spór między dwoma przedsiębiorcami), nakazowym (powód dysponuje dowodami wymienionymi w art. 485 § 1 K.p.c.), jak i uproszczonym (roszczenie z umowy w wysokości do 10 tys. zł).

Obowiązek stosowania urzędowych formularzy w postępowaniu uproszczonym

W postępowaniu uproszczonym dla określonej kategorii pism ustawodawca przewidział obowiązek wnoszenia ich na urzędowych formularzach. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi brak formalny, którego uzupełnienie musi nastąpić w terminie tygodniowym od dnia otrzymania wezwania sądu pod rygorem zwrotu pisma. Jeśli więc chcemy, aby nasza sprawa została jak najszybciej rozpatrzona przez sąd, warto pamiętać o tej regulacji.

Do pism, które należy wnosić na urzędowym formularzu, należy: pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe. Sporządzenie pisma procesowego na urzędowym formularzu polega na wypełnieniu treścią odpowiedniego formularza i wniesieniu go do sądu.

Formularze można znaleźć w siedzibie sądu, bądź pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości

Opłata sądowa od pozwu - postępowanie uproszczone

Tak jak w postępowaniu zwykłym, tak i w uproszczonym istnieje obowiązek opłacenia pozwu przez powoda. W postępowaniu uproszczonym reguły opłacania pozwu rządzą się jednak swoimi prawami. Zastosowanie znajdzie tu art. 28 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przewiduje on opłatę stałą od pozwu w zależności od wysokości wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy. Jeśli wartość ta wynosi:

• do 2000 złotych – 30 złotych;
• ponad 2000 złotych do 5000 złotych – 100 złotych;
• ponad 5000 złotych do 7500 złotych – 250 złotych;
• ponad 7500 złotych – 300 złotych.

Pamiętać jednak należy (o czym była już mowa powyżej), że w ramach postępowania uproszczonego możemy mieć do czynienia z postępowaniem nakazowym.

Co do zasady od pozwu w postępowaniu nakazowym płacimy 1/4 opłaty stosunkowej, która wynosi 5% wartości przedmiotu sporu. Pojawia się więc pytanie, jak opłacić pozew w sprawie w postępowaniu nakazowym, który podlega równocześnie rozpatrzeniu w trybie uproszczonym. Opłata sądowa jest równa wówczas wysokości 1/4 opłaty stałej, czyli tej, którą uiszczamy w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym (nie mniej jednak niż 30 zł). Taki wniosek wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2007 r. (sygn. III CZP 118/07).

Poprzedni materiał

Następny materiał