Podział majątku a mieszkanie na kredyt

Mieszkanie, które zakupiła Pani wraz mężem, wchodziło w skład majątku wspólnego małżeńskiego.

Obecnie, po wygaśnięciu wspólności małżeńskiej ustawowej, na skutek orzeczenia rozwodu mieszkanie stanowi współwłasność ułamkową Pani i byłego męża. Do wspólności majątku małżeńskiego po rozwodzie stosuje się przepisy dotyczące wspólności majątku spadkowego.

Małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). To domniemanie może zostać obalone przed sądem – każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.

Podział majątku wspólnego może zostać dokonany umową pomiędzy byłymi małżonkami, zawartą w formie aktu notarialnego, ponieważ w skład tego majątku wchodzi nieruchomość, albo orzeczeniem sądowym wydanym przez sąd w postępowaniu nieprocesowym o podział majątku małżeńskiego.

Należy jednak pamiętać, że przedmiotem podziału majątku wspólnego są jedynie aktywa. Pasywa (np. długi) nie podlegają podziałowi.

Dlatego niemożliwe jest zawarcie takiej umowy lub uzyskanie takiego orzeczenia sądu, w wyniku których jeden z małżonków stanie się wyłącznym współwłaścicielem mieszkania (ze spłatą na rzecz drugiego z małżonków), a jednocześnie zostanie nałożony na niego obowiązek spłaty kredytu bankowego.

Określając wartość składników majątku wspólnego, należy uwzględnić ich obciążenia wpływające na wartość tego majątku.

Kredyt, który zaciągnęliście Państwo w banku na zakup mieszkania, zmniejsza wartość majątku wspólnego. Jeżeli w skład majątku wspólnego małżeńskiego wchodzi wyłącznie mieszkanie, to wartość tego majątku wspólnego będzie się równała wartości mieszkania na dzień dokonania podziału pomniejszonej o pozostałą do zapłaty kwotę kredytu.

Po podziale majątku wspólnego małżonkowie nadal pozostają solidarnymi dłużnikami banku. Bank może domagać się od każdego z byłych małżonków spłaty zadłużenia do pełnej jego wysokości. Nawet jeżeli w umowie o podział majątku wspólnego pojawi się zapis, że małżonek, któremu przypadła w wyniku podziału własność mieszkania, ma obowiązek spłacić całość pozostałego do spłaty kredytu, taki zapis nie będzie wiążący dla banku. Bank nadal będzie mógł żądać spłaty kredytu od obojga małżonków do pełnej jego wysokości.

Inną sprawą jest, że notariusz powinien Państwu wytłumaczyć nieważność takiego zapisu i nie dopuścić do jego pojawienia się w akcie notarialnym.

Z uwagi na powyższe, jeżeli dokonacie Państwo podziału majątku wspólnego, w wyniku którego mieszkania przypadnie jednemu z Państwa, to za zobowiązania wobec banku nadal będziecie Państwo odpowiadać wspólnie.

Jak już powyżej wspomniałem, podział majątku wspólnego może zostać dokonany umową pomiędzy małżonkami lub orzeczeniem sądu.

Koszt umownego podziału majątku będzie uzależniony od wartości podlegającego podziałowi majątku małżeńskiego wspólnego.

Co do opłat notarialnych, to według § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, maksymalna stawka wynosi od wartości:

1. do 3000 zł – 100 zł,
2. powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł,
3. powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł,
4. powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł,
5. powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł,
6. powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł,
7. powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, aw przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – nie więcej niż 7500 zł.

Należy pamiętać, że są to stawki maksymalne i istnieje możliwość ich negocjacji z notariuszem. Do podanych stawek należy doliczyć 22% podatku VAT.

W przypadku sądowego podziału majątku wspólnego opłata od wniosku wynosi 1000 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku wspólnego małżeńskiego, to wówczas opłata wynosi 300 zł (art. 38 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Na marginesie dodam, że dług, który obciąża Państwa, wynika z kredytu hipotecznego. W przypadku niewywiązywania się ze zobowiązań bank może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości. Dlatego też większość banków nie robi problemów z „przepisaniem” kredytu na tego małżonka, któremu przypadła własność nieruchomości po podziale majątku wspólnego małżeńskiego.

Dlatego możecie Państwo spróbować jeszcze negocjować z bankiem, który udzielił kredytu.