Podatek VAT w przypadku sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji

Pyta Pan:

„Na jakiej podstawie komornik może odprowadzić podatek VAT w przypadku sprzedaży – w drodze licytacji – nieruchomości prywatnej na spłatę długów firmowych?”.

Odpowiedź brzmi:

Nie może. Nie ma takiej podstawy.

Komornik na mocy art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) wykonujący czynności egzekucyjne (w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego) jest płatnikiem podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika, nie ma jednak możliwości, by pełnił funkcję płatnika, gdy dłużnik z tytułu określonej dostawy nie jest podatnikiem.

Z takim przypadkiem, jak mniemam, mamy do czynienia w opisanej sytuacji. To znaczy, mamy do czynienia z przypadkiem, gdy komornik zbywa/ będzie zbywał prywatny, niebędący elementem działalności gospodarczej, majątek dłużnika. W takiej sytuacji, upraszczając, należy spojrzeć, czy dłużnik, gdyby zbywał ten majątek, zapłaciłby VAT, czy byłby podatnikiem – jeśli nie, to komornik nie może pełnić funkcji płatnika, bowiem nie ma podatku, którego miałby obliczyć, pobrać i odprowadzić.

Analogicznie wskazują wydawane interpretacje. Przykładowo:

• Pismo z dnia 31 sierpnia 2010 r. Izby Skarbowej w Warszawie (sygnatura: IPPP1-443-590/10-5/MP): „Jeżeli sprzedaż nieruchomości, dokonywana przez dłużnika, korzystałaby ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, to dostawa tej samej nieruchomości stanowi również dla komornika dostawę zwolnioną od podatku od towarów i usług. Komornik sądowy jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości w imieniu dłużnika, jeśli dłużnik występowałby w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności”.
  
  
• Pismo z dnia 25 kwietnia 2013 r. Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygnatura: ITPP2/443-92/12/AJ) wskazuje, że dostawa przez komornika majątku prywatnego dłużnika nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy sprzedaż dotyczy aktywności dłużnika w sferze zarządu majątkiem prywatnym.

W doktrynie wskazuje się podobnie. Przykładowo Bartosiewicz Adam zauważa, że w „szczególności w przypadku sprzedaży towarów należących do osoby fizycznej, niebędącej w ogóle podatnikiem, wykluczone jest uznanie, że sprzedaż dokonywana jest w imieniu podatnika. W związku z tym, chociaż stanowi ona dostawę, nie będzie podlegać opodatkowaniu. Skoro bowiem nie ma tutaj podatnika, nie może być i płatnika podatku od tej samej czynności. Kwestię opodatkowania danej dostawy wykonywanej w trybie egzekucji należy bowiem rozpatrywać nie przez osobę płatnika, lecz »podstawiając« jako dostawcę podmiot, którego towary są sprzedawane” (Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, LEX, 2013 – komentarz do art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług).