Orzeczenie o winie czy ugoda?

Ustalenie winnego za rozkład pożycia małżeńskiego

Przypisanie winy za rozkład pożycia małżeńskiego wymaga ustalenia, że małżonek naruszył obowiązki wynikające z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wskutek umyślnego lub nieumyślnego postępowania.

Według art. 23 K.r.io., małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.

Z Pani opisu wynika, że małżonek naruszył obowiązki, jakie go obciążają jako małżonka. Zdrada małżeńska, a także lekceważenie obowiązków związanych z wychowaniem dziecka może uzasadniać orzeczenie o winie w powstaniu rozkładu pożycia małżeńskiego.

Co oznacza naruszenie wierności małżeńskiej?

Posiłkując się orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1951 r. (sygn. akt. C 735/50), należy stwierdzić, iż naruszeniem wierności małżeńskiej jest wszelkie zachowanie się małżonka wobec osoby trzeciej płci odmiennej, które może stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości. Jak z tego wynika, naruszenie wierności ma miejsce nie tylko w wypadku faktycznej zdrady.

To, jakie ma Pani szanse na uzyskanie orzeczenia o winie męża w powstaniu rozkładu pożycia małżeńskiego, będzie zależało od tego, czy dysponuje Pani dowodami (i jakimi) na okoliczność winy męża w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronie postępowania cywilnego. Stosownie do art. 232 Kodeksu postępowania cywilnego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Dowody w sprawie rozwodowej z orzeczeniem o winie

Dowodami, jakie może Pani zgłosić w toku postępowania przed sądem, mogą być np. zeznania stron (również męża), zeznania świadków, dokumenty. Jeżeli posiada Pani takie dowody jak np. wiadomości sms czy e-maile, również może je Pani zgłosić w toku postępowania.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2003 r. (sygn. akt. IV CKN 94/2001) stwierdził: „W procesie rozwodowym w zakresie wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego służyć może także nagranie magnetofonowe rozmów prowadzonych przez strony, nawet jeżeli tych nagrań dokonano bez wiedzy jednej z nich i w okresie trwania małżonków w faktycznej separacji”.

Jeżeli zdoła Pani udowodnić zdradę męża i opuszczenie rodziny (wyprowadzenie się do kochanki), nie powinna mieć Pani problemów z uzyskaniem orzeczenia o winie. Wiele będzie zależało również od tego, jak do pozwu ustosunkuje się Pani mąż. Jeżeli nie zaprzeczy Pani zarzutom, uzyskanie rozwodu i orzeczenia o winie męża będzie łatwiejsze.

Czy sąd może odrzucić pozew o rozwód

Musi Pani pamiętać, że sąd w toku postępowania ustali, czy rozwód w Pani przypadku nie sprzeciwia się dobru wspólnego dziecka lub zasadom współżycia społecznego. Stosownie bowiem do art. 56 § 2 K.r.io.: „Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego”.

Dowód z wiadomości e-mail może zostać dopuszczony przez sąd. Szwagierka nie musiałaby potwierdzać tego e-maila. Również dowód z zeznań rodziców i siostry męża mógłby poświadczyć zdradę męża, a tym samym jego winę w rozkładzie małżeństwa.

To, że Pani sytuacja materialna będzie gorsza od sytuacji męża, nie będzie w żadnym wypadku samo w sobie stanowić powodu, dla którego sąd mógłby przyznać wykonywanie władzy rodzicielskiej Pani mężowi. Sąd, powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi jednemu z małżonków, będzie badał, które z małżonków daje lepsze gwarancje prawidłowego rozwoju dzieci i zapewni im poczucie bezpieczeństwa.

Czy sąd orzeknie winę męża mimo jego sprzeciwu?

W sytuacji, w której w pozwie rozwodowym zażąda Pani orzeczenia o winie męża, a mąż na to nie przystanie, to i tak sąd ustali, kto w Pani małżeństwie ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Orzeczenie o winie nie jest uzależnione od twierdzeń stron postępowania w tej sprawie.

Należy pamiętać, że w postępowaniu rozwodowym nie można zawrzeć ugody sądowej. Jedynie jeżeli oboje małżonkowie żądają, aby sąd nie orzekał o winie, sąd jest w zasadzie związany tym żądaniem i dochodzi niejako do ugody.

O alimenty na dziecko może Pani wystąpić w pozwie rozwodowym. W toku postępowania mąż może zgodzić się na takie alimenty. Jeżeli po wydaniu wyroku i jego uprawomocnieniu się mąż nie będzie się wywiązywał z obowiązku nałożonego na niego przez sąd, będzie Pani miała możliwość skierowania sprawy do egzekucji komorniczej.

Rozwód bez orzekania o winie za spełnienie zobowiązań względem żony

Jeżeli chodzi o obietnicę zakupu na Pani rzecz mieszkania, to takie zobowiązanie nie może się znaleźć w wyroku rozwodowym. Dlatego też w sytuacji, w której zdecyduje się Pani na przeprowadzenie rozwodu bez orzekania o winie w zamian za obietnicę zakupu na Pani rzecz mieszkania w sytuacji, w której mąż nie wywiąże się z obietnicy (ustnej), trudno będzie Pani wyegzekwować tę obietnicę.

Sprawa mieszkania może zostać rozstrzygnięta w czasie podziału majątku wspólnego małżeńskiego. Jeżeli do pozwu dołączony byłby zgodny projekt podziału majątku wspólnego, to sąd mógłby orzec o podziale w wyroku rozwodowym.

W wyniku podziału majątku wspólnego mąż mógłby zobowiązać się do zapłaty na Pani rzecz określonej kwoty tytułem spłaty przy jednoczesnym przyznaniu mu prawa do składników majątku wspólnego małżeńskiego. Takie rozwiązanie będzie uzależnione od tego, jakie składniki i o jakiej wartości wchodzą w skład Państwa majątku wspólnego.