Odrzucenie wniosku PIT-16 w sprawie karty podatkowej

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej

Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – podatnicy prowadzący działalność, o której mowa w art. 23, podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie.

Kwestie związane z terminem złożenia wniosku uregulowane zostały w art. 29 ust. 1 ww. ustawy. Przepis ten podaje, że wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru (PIT-16), na dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeżeli podatnik rozpoczyna działalność, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym albo nie zawiadomił w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie; zawiadomienie to podatnik może złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników. Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik może dołączyć do wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej składanego na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.

Powyższy termin ma charakter terminu prawa materialnego, co oznacza, że nie może on zostać przywrócony, zaś jego przekroczenie powoduje definitywną utratę prawa do wyboru karty podatkowej. Uchybienie tym terminom skutkuje definitywnym pozbawieniem podatnika prawa do wnioskowania o opodatkowanie kartą podatkową w danym roku podatkowym. Wniosku nie można skutecznie złożyć po upływie terminu, a ten jest nieprzywracalny.

„Złożenie wniosku przed rozpoczęciem działalności gospodarczej” – wątpliwości interpretacyjne

Trzeba jednak zwrócić uwagę na pewne problemy interpretacyjne związane z pojęciem „złożenie wniosku przed rozpoczęciem działalności gospodarczej”. Naczelnik Pani urzędu skarbowego stoi bowiem na stanowisku, że rozpoczęcie działalności gospodarczej to data zarejestrowania firmy w CEIDG. Podobną informację otrzymałem na infolinii KIS. Tymczasem nie do końca można się z tym zgodzić.

Otóż w myśl art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy – ilekroć jest mowa o działalności gospodarczej, rozumie się przez to pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy PIT. W myśl natomiast art. 5a pkt 6 ustawy PIT – działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Jak zatem widać, prowadzenie działalności gospodarczej w myśl ustawy PIT i analogicznie na gruncie karty podatkowej w ogóle nie jest związane z przesłankami formalnymi takimi jak zarejestrowanie działalności w CEIDG, lecz z okolicznościami obiektywnymi, takimi jak prowadzenie działalności w celach zarobkowych w sposób zorganizowany i ciągły.

Idąc dalej, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy PIT – za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W konsekwencji rozpoczęcie działalności gospodarczej ma miejsce w momencie uzyskania pierwszego przychodu z tej działalności, a nie z chwilą zarejestrowania firmy w CEIDG.

Wybór opodatkowania z chwilą faktycznego rozpoczęcia działalności

Ponadto zgodnie z art. 3 ustawy – Prawo przedsiębiorców działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Przepis używa słowa „wykonywana”, co sugeruje, że chodzi o aspekt faktycznego rozpoczęcia działalności, a nie zarejestrowania w urzędzie. Potwierdzeniem powyższego jest również treść Komentarza A. Bartosiewicz z 2011 r. do ustawy o zryczałtowanym podatku, gdzie czytamy:

„Podatnicy zaś, którzy rozpoczynają działalność w ciągu roku, mogą wybrać opodatkowanie w formie karty podatkowej przed rozpoczęciem działalności (czy też z chwilą jej faktycznego rozpoczęcia).

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej za dany rok podatkowy powinien zostać złożony nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Z kolei podatnicy, którzy rozpoczynają działalność, stosowny wniosek powinni złożyć przed rozpoczęciem działalności.”

Dwa rozwiązania problemu

W mojej ocenie odmowa przyznania karty podatkowej jest w opisanym przez Panią przypadku niesłuszna. W tych okolicznościach widzę dwa rozwiązania:

1. odwołać się od decyzji naczelnika US – tutaj niestety istnieje ryzyko, że również organ wyższej instancji podtrzyma to negatywne stanowisko, a wtedy swoich praw należy dochodzić w sądzie administracyjnym. Może to jednak prowadzić do znacznego przeciągnięcia całej sprawy w czasie.
2. zlikwidowanie działalności i założenie nowej – jest to działanie dopuszczalne. Ustawa o zryczałtowanym podatku nie zawiera żadnego wyłączenia czy zastrzeżenia w tym zakresie. Z pewnością jest to rozwiązanie szybsze niż wejście w spór z organem podatkowym co do zasadności odmowy udzielenia zgody na kartę podatkową.

* Opis sprawy z lipca 2019 r.