Odprawa pośmiertna - komu z rodziny ona przysługuje, w jakiej wysokości i jak się ją oblicza

Komu przysługuje odprawa pośmiertna?

Rodzinie pracownika zmarłego w czasie trwania stosunku pracy przysługuje odprawa pośmiertna. Odprawa ta należy się również w sytuacji, gdy zmarła osoba – po rozwiązaniu stosunku pracy – pobierała zasiłek z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.

Kwestia odprawy pośmiertnej uregulowana jest w art. 93 Kodeksu pracy.

Odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie pracownika niezależnie od tego, na jakiej podstawie nawiązał on stosunek pracy, od wymiaru czasu pracy, a także od okresu, w jakim pozostawał w stosunku pracy przed śmiercią.

Należy również pamiętać, że odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie pracownika, który był zwolniony z obowiązku świadczenia pracy np. z powodu urlopu, choroby czy innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Nie jest ona również zależna od przyczyny śmierci pracownika, a także od tego, czy śmierć miała związek z wykonywaniem obowiązków pracowniczych.

Wysokość odprawy pośmiertnej

Wysokość odprawy pośmiertnej, zgodnie z art. 93 § 2 K.p. jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

• jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
• trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
• sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wysokość odprawy, wlicza się okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na skutek przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę (zgodnie z art. 23¹ K.p.), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Osoby uprawnione do odprawy pośmiertnej?

Uprawnionymi do odprawy pośmiertnej, zgodnie z § 4 art. 93 K.p., są następujący członkowie rodziny pracownika:

• małżonek,
• inni członkowie rodziny spełniający warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Tu przypomnijmy, iż stosownie do art. 67-71 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny:

• Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione – do ukończenia 16 lat, a jeżeli kontynuują naukę – do jej ukończenia, nie dłużej niż do 25 roku życia.
  Uprawnionymi są również wymienione wyżej osoby bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa powyżej.
• Przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, pod warunkiem że spełniają warunki odnoszące się do dzieci własnych oraz jeżeli zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią pracownika (chyba że śmierć była następstwem wypadku w pracy) oraz jeżeli nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo pracownik lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.
• Rodzice (również ojczym i macocha oraz osoby przysposabiające), jeżeli pracownik bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania oraz są niezdolni do pracy lub ukończyli 50 lat, albo wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym pracowniku, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawują pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Odprawa pośmiertna dla małżonka zmarłego pracownika

Małżonek zmarłego pracownika nabywa prawo do odprawy zawsze, niezależnie od tego czy spełnia warunki do uzyskania renty rodzinnej po zmarłym pracowniku.

Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeśli odprawa przysługuje tylko jednej osobie, wypłaca się ją w wysokości połowy odprawy obliczonej na zasadach ogólnych.

Wysokość odprawy ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.

Odprawa pośmiertna nie przysługuje, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową nie jest niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z ogólnymi zasadami. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami (art. 93 § 7 K.p.).

Roszczenie członków rodziny zmarłego pracownika o wypłatę odprawy pośmiertnej przedawnia się z upływem 3 lat od daty jej wymagalności.

Poprzedni materiał

Następny materiał