Oddalenie pozwu o rozwód – jak wziąć rozwód i przekonać sędziego?

Z pytania wynika, że Pani pierwszy pozew o rozwód został przez sąd oddalony. Powodem tego był prawdopodobnie fakt, że w przedmiotowej sprawie nie były spełnione tzw. pozytywne lub negatywne przesłanki rozwodowe.

Otóż każdy z małżonków może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Jednakże aby orzeczenie rozwodu było możliwe, konieczne jest zaistnienie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego – wynika to z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: K.r.io.). Są to tzw. pozytywne przesłanki rozwodowe. Nie ma tu znaczenia, z jakich przyczyn nastąpił rozkład, nie jest też wymagane, aby rozkład nastąpił z ważnych powodów. Sąd musi w każdej rozpatrywanej sprawie ustalić, czy ustało pożycie małżeńskie. W przypadku gdy tego nie ustali, nie może orzec rozwodu.

Zupełność rozpadu pożycia małżeńskiego polega na ustaniu między małżonkami więzi: uczuciowej (psychicznej), fizycznej oraz gospodarczej. Z kolei do uznania, że rozkład jest trwały, nie jest konieczne stwierdzenie, że powrót małżonków do pożycia jest bezwzględnie wyłączony. Wystarczy oparta na doświadczeniu życiowym ocena, że w okolicznościach sprawy powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Należy przy tym mieć na uwadze indywidualne cechy charakteru małżonków.

Jednakże nawet przy istnieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, jeśli zachodzi jedna z tzw. negatywnych przesłanek rozwodowych. Zaliczamy do nich okoliczności:

1. gdy wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
2. gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
3. gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny powstania rozkładu pożycia.

W tym ostatnim wypadku sąd może orzec rozwód, jeżeli drugi małżonek wyraził zgodę na rozwód albo jeżeli odmowa jego zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Jeśli nie zaistniały przesłanki pozytywne rozwodu, nie można było mówić o trwałym i zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego, a jeśli te przesłanki zaistniały, ale istniały również przesłanki negatywne rozwodu – to sąd oddalił powództwo o rozwód.

Prawo nie przewiduje ram czasowych dla złożenia kolejnego pozwu o rozwód. Teoretycznie można to zrobić tuż po oddaleniu przez sąd poprzedniego powództwa. Oczywiście sens takiego działanie istnieje tylko wtedy, gdy zmieniła się sytuacja małżonków i powstały przesłanki warunkujące rozwód (trwały i zupełny rozkład pożycia) lub – zależnie od tego, co było podstawą oddalenia powództwa – przestały istnieć przesłanki wcześniej uniemożliwiające rozwód (np. dobro małoletnich dzieci).

Zakładam, że wie Pani, iż pozew jak każde pismo procesowe powinien zawierać określone elementy (oznaczenie sądu, imię, nazwisko i dokładny adres osoby domagającej się orzeczenia rozwodu – powód oraz drugiego małżonka – pozwany) oraz był należycie opłacony (600 zł). Pozew powinien zawierać uzasadnienie z podaniem przyczyn, dla których powód występuje o rozwód.

W uzasadnieniu powinna się Pani skoncentrować na wykazaniu, że między Panią a mężem nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia i nie ma szans, że sytuacja ulegnie poprawie. Należy wskazać dowody, że przesłanki do rozwodu zostały spełnione, np. że mieszkacie Państwo oddzielnie, nie prowadzicie wspólnej kuchni, nie macie wspólnego konta itp. Warto też dodać, że poznała Pani nowego partnera, z którym zamierza sobie Pani ułożyć życie.

Dowodami mogą być: zeznania świadków, opinie biegłych, dokumenty.

Dla jasności dodam, że przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego mogą być:

1. zawinione (np. groźba, nieetyczne postępowanie, alkoholizm, odmowa wzajemnej pomocy, zdrada, poniżanie małżonka, niewłaściwy stosunek do dzieci lub do rodziny małżonka),
2. niezawinione (np. długotrwała choroba utrudniająca wykonywanie obowiązków małżeńskich, zasadnicza różnica charakterów, niedobór seksualny)
3. lub takie, które mogą zależnie od okoliczności zostać uznane za zawinione lub niezawinione (np. bezpłodność, różnica wieku, różnica światopoglądów).

Ocena wiarygodności przytoczonych przez Panią twierdzeń i dowodów na ich poparcie należy już do sądu. Jeżeli sąd poweźmie przekonanie, że nie istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, wówczas prawdopodobnie orzeknie rozwód.