Obowiązek przeprowadzenia kontroli wentylacji

Budynek mieszkalny należy utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej.

Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

1. elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
2. instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
3. instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

Przepisy Prawa budowlanego nie różnicują okresowych kontroli budynków w zależności od sposobu ogrzewania budynku.

Rodzaje przewodów służących odprowadzaniu substancji z budynku definiuje rozporządzenie z dnia 16 sierpnia 1999 r. (Dz. U. Nr 74, poz. 836) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.

Zgodnie z § 3 pkt 20 rozporządzenia kanały dymowe to kanały wykonane w ścianach budynku lub przybudowane do tych ścian, wraz z ich wyposażeniem, służące do odprowadzania dymu ponad dach.

W myśl § 3 pkt 21 rozporządzenia kanały spalinowe to kanały wykonane w ścianach budynku lub przybudowane do tych ścian, wraz z ich wyposażeniem, służące do odprowadzania spalin ponad dach.

Kanały wentylacyjne to stosownie do § 3 pkt 22 rozporządzenia kanały wykonane w ścianach budynku lub przybudowane do tych ścian, wraz z ich wyposażeniem, służące do odprowadzania zanieczyszczonego powietrza z pomieszczeń.

Z cytowanych przepisów rozporządzenia wynika, że kanały dymowe, spalinowe i wentylacyjne to nic innego jak przewody kominowe.

Zgodnie z § 22 rozporządzenia:

„1. Instalacje i urządzenia wentylacyjne powinny w okresie ich użytkowania zapewniać możliwość skutecznej wymiany powietrza w pomieszczeniach zgodnie z warunkami założonymi w projekcie.

2. Instalacje i urządzenia, o których mowa w ust. 1, w okresie ich użytkowania powinny być utrzymywane w stanie technicznym zapewniającym sprawność i niezawodność funkcjonowania”.

W myśl § 23 rozporządzenia: „w okresie użytkowania instalacji i urządzeń, o których mowa w § 22 ust. 1, należy zapewniać:

1) pełną drożność i szczelność przewodów i urządzeń,

2) utrzymanie pełnego wymaganego przekroju kratek wentylacyjnych,

3) realizację wymaganych robót konserwacyjnych i remontowych,

4) realizację zaleceń pokontrolnych wydawanych przez upoważnione organy kontroli i nadzoru,

5) w razie uzasadnionej potrzeby – kontrolę stanu technicznego instalacji i urządzeń wentylacyjnych”.

Szczegółowe warunki projektowania budynków, w tym przewodów umożliwiających wymianę powietrza w budynkach, określają przepisy wykonawcze do Prawa budowlanego. Zadaniem wentylacji jest zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza, temperatury, wilgotności.

Dla budynków postawionych w latach 1999-2000 znajdą zastosowanie przepisy rozporządzenia z dnia 25 lutego 1999 r. (Dz. U. Nr 15, poz. 140) Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Stosownie do § 51 niniejszego rozporządzenia: „budynek i pomieszczenia powinny mieć zapewnioną wentylację lub klimatyzację, stosownie do ich przeznaczenia”.

Zgodnie z § 140 rozporządzenia:

„1. Przewody (kanały) kominowe w budynku: wentylacyjne, spalinowe i dymowe, prowadzone w ścianach budynku, w obudowach, trwale połączonych z konstrukcją lub stanowiące konstrukcje samodzielne, powinny mieć wymiary przekroju, sposób prowadzenia i wysokość, stwarzające potrzebny ciąg zapewniający wymaganą przepustowość, oraz spełniające wymagania określone w Polskich Normach.

2. Przewody kominowe powinny być szczelne i spełniać warunki określone w § 267”.

Rozporządzenie wskazuje także na obowiązki przeprowadzania okresowych kontroli przewodów kominowych.

Stosowanie do § 146 rozporządzenia:

„1. Wyloty przewodów kominowych powinny być dostępne do czyszczenia i okresowej kontroli, z uwzględnieniem przepisów § 308.

2. Przewody spalinowe i dymowe powinny być wyposażone, odpowiednio, w otwory wycierowe lub rewizyjne, zamykane szczelnymi drzwiczkami”.

Dopuszcza się przeprowadzenie przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych przez ścianę i strop oddzielenia przeciwpożarowego, pod warunkiem że nie będą nimi przepływały gazy, pary wybuchowe, włókna i pyły palne, tworzące w połączeniu z powietrzem mieszaniny wybuchowe (§ 269 ust. 1 rozporządzenia).

Przewody wentylacyjne powinny być obudowane lub wyposażone w klapy odcinające w sposób zapobiegający rozprzestrzenianiu się pożaru między strefami pożarowymi (§ 269 ust. 2 rozporządzenia).

Z przepisów Prawa budowlanego wynika, że chociaż budynek nie jest wyposażony w gaz, winien mieć zapewnioną prawidłową wentylację. Prawidłowa wentylacja powinna odpowiadać wskaźnikom opracowanym w Polskich Normach dotyczących wentylacji, a także stanowić odpowiednie zabezpieczenie przeciwpożarowe. Wentylacja w budynku zapewniona jest przez przewód kominowy. Obowiązek kontroli przewodu kominowego dotyczy także przewodów w budynkach, które nie są wyposażone instalację gazową.

Jak wynika z wyroku NSA z 18 grudnia 2002 r. (sygn. akt IV SA 409/01): „Utrzymanie przewodów dymowych i wentylacyjnych należy do właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego (art. 5 i art. 61 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 ze zm.). Zauważyć należy, że przepis art. 62 cytowanej ustawy stanowi, iż obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego sprawności przewodów kominowych”.

Podsumowując, w świetle przepisów Prawa budowlanego właściciel lub zarządca zobowiązany jest zapewnić okresową kontrolę co najmniej raz w roku wentylacji w budynkach, gdzie jest tylko elektryczność i miejskie centralne ogrzewanie.