Sprzedaż towaru do UE a VAT

Sprzedaż towaru do Unii Europejskiej

W niniejszej odpowiedzi wyjaśniam Pana wątpliwości dotyczące m.in. sprzedaży towaru do UE.

Opisane przez Pana przypadki sklasyfikować można jako transakcje na schematach (przykładowe nazwy miast):

1. Import → Gdynia → Warszawa

2. Import → Gdynia → Berlin

3. Import → Antwerpia → Warszawa – WNT art. 22% (rejestracja)

4. Import → Antwerpia → Berlin – WNT

Należy pamiętać, iż co do zasady zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności dostawy towarów, na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem, że przepis ten stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów 

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, i podał ten numer oraz swój numer, o którym mowa w art. 97 ust. 10, na fakturze stwierdzającej dostawę towarów;
2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Dowodami, o których mowa powyżej, są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:

1. dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),
2. kopia faktury,
3. specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Wywóz towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy

W przypadku wywozu towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy lub przez jego nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik – oprócz dokumentów, o których mowa pkt 2 i 3 – powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:

1. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;
2. adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy;
3. określenie towarów i ich ilości;
4. potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
5. rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem

Co ważne, przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy, rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Przemieszczenia wyżej wymienionych towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz nie uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w przypadku gdy:

1. towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, dla których miejscem dostawy zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 jest terytorium kraju, jeżeli towary te są przemieszczane przez tego podatnika dokonującego ich dostawy lub na jego rzecz;
2. przemieszczenie towarów następuje w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
3. towary są przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie części transportu pasażerów, o której mowa w art. 22 ust. 5, z przeznaczeniem dokonania ich dostawy przez tego podatnika lub na jego rzecz na pokładach tych pojazdów;
4. towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej eksportowi towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju, pod warunkiem że:
   1. od momentu, w którym towary przemieszczono na terytorium kraju, do momentu opuszczenia przez te towary terytorium Wspólnoty, w wykonaniu czynności odpowiadającej eksportowi towarów, upłynęło nie więcej niż 90 dni,
   2. towary na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane, zostały, w związku z czynnością odpowiadającą eksportowi towarów, objęte procedurą wywozu na podstawie przepisów celnych;
5. towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju, pod warunkiem że od momentu, w którym towary przemieszczono na terytorium kraju, do momentu opuszczenia przez te towary terytorium kraju, w wykonaniu czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, nie upłynęło więcej niż 90 dni;
6. na towarach mają zostać na terytorium kraju wykonane usługi na rzecz tego podatnika, pod warunkiem że towary po wykonaniu tych usług zostaną niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia wykonania usługi, z powrotem przemieszczone na terytorium państwa członkowskiego, z którego zostały pierwotnie wywiezione;
7. towary mają być czasowo używane na terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, dla świadczenia usług przez tego podatnika posiadającego siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu;
8. towary mają być czasowo używane przez tego podatnika na terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła,
9. przemieszczeniu podlega gaz w systemie gazowym lub energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym
   
   – gdy ustaną okoliczności, o których mowa powyżej, przemieszczenie towarów uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Reasumując:

Transakcja Nr 1 nie wymaga komentarza, jest to sprzedaż krajowa.

Transakcja Nr 2, przy spełnieniu powyżej przedstawionych wymogów, stanowi WDT i Pańska procedura jest poprawna.

Transakcje Nr 3 i Nr 4 są już problematyczne, nawet w jasnym stanie faktycznym, gdyż w zależności czy towar wysyłany jest przykładowo z Antwerpii prosto do odbiorcy w Polsce, czy z Antwerpii trafia na krajowy magazyn Pana firmy i dopiero z niego do krajowego odbiorcy, mamy do czynienia z różnymi kwalifikacjami wyżej wymienionych przemieszczeń.

Organy podatkowe często twierdzą, iż w Transakcji Nr 3 zachodzi WNT, a co więcej, że konieczna jest rejestracja firmy jako podatnika podatku VAT w Belgii, gdyż z jej terytorium towar wysyłany jest do nabywcy w Polsce. Analogiczna sytuacji jest w przypadku, gdy towar wysyłany jest z Antwerpii np. do Berlina (Nr 4).

Niestety nawet organy podatkowe nie są zgodne co do właściwej procedury opisanej w punktach Nr 3 i 4, konsultacja, której dzisiaj dokonaliśmy, wykazała, iż są organy, które Pańską procedurę uznałyby za właściwą i takie, które potraktują procedury Nr 3 i 4 jako procedury wewnątrzwspólnotowe.

Reasumując, jedynym wyjściem, które może Pana zabezpieczyć przed negatywnymi konsekwencjami niejednolitej interpretacji przepisów, jest wystąpienie z wnioskiem do Ministra finansów na druku ORD-IN o udzielenie w omawianym zakresie wiążącej interpretacji.

Nawet jednak w tym trybie nie uzyska Pan informacji o swoich obowiązkach z tytułu podatku VAT w Antwerpii, z której wysyła Pan towary do odbiorcy, gdyż Minister finansów (tak jak i nasz portal) zajmuje się jedynie krajowymi przepisami podatkowymi.