Kupujący żąda rekompensaty za zły stan samochodu - co zrobić?

Odpowiedzialność sprzedającego za wady rzeczy

Zgodnie z art. 556 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny sprzedawca odpowiada względem kupującego, jeżeli sprzedana rzecz ma wadę fizyczną lub prawną. Odpowiedzialność określona w cytowanym przepisie zwana jest rękojmią sprzedającego.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi ponosi zarówno sprzedawca, który jest przedsiębiorcą, jak i sprzedawca będący osobą prywatną. Co więcej, przepisy stosuje się również w przypadku używanego towaru.

W Kodeksie cywilnym wskazano przesłanki, które m.in. stanowią o wadzie fizycznej. O wadzie fizycznej mówi się wtedy, gdy rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, w szczególności, gdy nie posiada właściwości, które powinna mieć ze względu na przeznaczenie danej rzeczy, nie posiada cech lub właściwości, o których sprzedawca zapewniał, nie nadaje się do wskazanego celu (chyba, że przed zakupem sprzedawca zgłosił zastrzeżenie co do przeznaczenia sugerowanego przez kupującego), rzecz została wydana w stanie niezupełnym.

Art. 556¹ ustawy Kodeks cywilny:

„§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,

2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,

3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia,

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym”.

Z kolei wadę prawną to sytuacja, w której okazuje się, że osoby trzecie mają prawa do sprzedanej rzeczy, a także sytuacja, w której na sprzedawaną rzecz nałożono ograniczenia, co do korzystania lub rozporządzania nią w drodze decyzji lub orzeczenia uprawnionego organu.

Żądania kupującego

Osoba kupująca używany samochód w ramach odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy, żądać usunięcia wad, żądać wymiany rzeczy na pozbawioną wad.

Wybór żądania należy do kupującego, ale musi on mieć na uwadze, że powyższe uprawnienia mogą podlegać ograniczeniom, a co za tym idzie, nie w każdej sytuacji kupujący będzie mógł dowolnie wybrać, z którego uprawnienia chce skorzystać. Na przykład żądanie wymiany rzeczy na nową, wolną od wad jest w zasadzie niemożliwe do zrealizowania w przypadku zakupu używanego samochodu, co ma miejsce w Pana przypadku.

Sprzedaż do komisu

Ponadto zgodnie z art. 560 ustawy Kodeks cywilny kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie nie będzie miało zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady. Zgodnie z § 2 tego artykułu, który stanowi, że jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia. W Pana przypadku nie ma to zastosowania z uwagi na to, że u Pana kupującym był przedsiębiorca (komis).

Dalej w § 3 Tego samego artykułu mamy informację, że obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady, a § 4 stanowi, że kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

W Pana przypadku, gdzie kupującym jest przedsiębiorca, może Pan odmówić usunięcia wady lub wymiany uszkodzonej rzeczy na pozbawioną wad, gdy koszty spełnienia tego obowiązku są wyższe niż cena sprzedanego towaru.

Zgodnie z art. 568 § 1 sprzedawca w ramach rękojmi za wady fizyczne używanego samochodu, jest odpowiedzialny przez 2 lata od zawarcia umowy kupna–sprzedaży. Jednocześnie kupujący, który w tym okresie wykryje poważne uszkodzenia, musi zwrócić się sprzedawcy z roszczeniem w ciągu roku od dnia stwierdzenia usterek.

W razie wymiany rzeczy lub odstąpienia od umowy sprzedawca obowiązany jest przyjąć od kupującego rzecz wadliwą. Jeśli tego nie zrobi, kupujący powinien rzecz zabezpieczyć i wezwać sprzedawcę do jej odbioru lub może odesłać rzecz na koszt i niebezpieczeństwo sprzedawcy. Kupujący ma wtedy słuszną podstawę do żądania naprawienia szkody i zwrotu kosztów zawarcia umowy, nakładów, kosztów odebrania, przewozu, przechowania, a także przeglądów, serwisów i ubezpieczenia. 

Zaniżenie ceny na umowie

Zakładam, że umowę podpisał Pan jako osoba fizyczna z przedsiębiorcą (komis). Propozycja zaniżenia ceny na umowie myślę, że była zainicjowana przez komis. W celu obniżenia należnego podatku PCC, do zapłaty którego był zobligowany komis. Właściciel komisu powinien mieć raczej świadomość tego, że zaniżanie ceny zakupu pojazdu w celu zapłaty niższej kwoty podatku od umowy cywilno-prawnej (PCC) jest naruszeniem prawa. Kupujący jest narażony na wysoką kare grzywny. Nie wydaje mi, się by kupujący chciał wnosić pozew do sądu w takim przypadku. Dodatkowo zaniżenie ceny na umowie wpływa na Pana korzyść. Jeżeli zakupione auto okaże się wadliwe, co stwierdza komis, to może on w sądzie odzyskać tylko tyle pieniędzy, ile jest na umowie. 

Uważam, że powinien Pan poczekać na to roszczenie. Kupujący powinien wskazać o jakie wady chodzi, a Pan się do tego roszczenia powinien w terminie 14 dni ustosunkować. Wówczas może Pan – w zależności, co będzie dla Pana korzystne, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, ceny – zdecydować, jakie rozwiązanie jest Pan wstanie kupującemu, zaproponować albo zgodzić się na propozycję kupującego zawartą w roszczeniu. I oczywiście nie ma mowy o żadnej rekompensacie. Możliwości kupującego opisałem Panu powyżej. Obniżenia ceny może żądać od kwoty 1200 zł.