Karta Nauczyciela a prawa nauczyciela

Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (j.t. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) „dyrektor szkoły w razie:

1. całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;
2. częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia”.

Jeśli nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania nie wyrazi zgody na ograniczenie zatrudnienia, wówczas dyrektor szkoły wypowiada mu stosunek pracy.

Z przepisów jasno wynika, że ograniczenie zatrudnienia z art. 20 Karty Nauczyciela dotyczy tylko nauczycieli mianowanych.

Zmiany warunków pracy, w tym na przykład wymiaru etatu nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o prace można dokonać:

1. w drodze porozumienia stron,
2. w drodze wypowiedzenia zmieniającego.

Pierwszy sposób – porozumienie zmieniające – może być zastosowany do umów na czas określony, nieokreślony, w niepełnym wymiarze czasu pracy i na zastępstwo. Porozumienie stron jest dopuszczalne w każdej sytuacji i jest całkowicie dobrowolne dla obu stron.

Odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy w ramach tak zwanego wypowiedzenia zmieniającego powoduje rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia.

Oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków nauczyciel powinien złożyć przed upływem połowy okresu wypowiedzenia. W piśmie wypowiadającym powinno się znaleźć odpowiednie pouczenie w tej kwestii. W przypadku braku stosownego pouczenia nauczyciel ma prawo złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków aż do końca okresu wypowiedzenia.

Zgodnie z art. 73 Karty Nauczyciela „nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.

Do okresu siedmioletniej pracy w szkole, o którym mowa w ust. 1, wlicza się okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. W przypadku okresu niezdolności do pracy i urlopu trwających dłużej niż 6 miesięcy wymagany okres pracy przedłuża się o ten okres.

Okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia. Wymóg siedmioletniego okresu pracy w szkole dotyczy udzielenia pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia”.

Urlop dla poratowania zdrowia przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć. Wymóg zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć dotyczy chwili składania wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia i jego rozpoczęcia. To, czy później nauczycielowi zostanie ograniczone zatrudnienie albo czy wcześniej był zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie ma tu żadnego znaczenia. Jeśli więc nauczyciel złożył wniosek, będąc zatrudnionym w niepełnym wymiarze zajęć, to prawa do takiego urlopu nie nabędzie. Jeśli jednak złoży wniosek gdy będzie zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, to należy mu takiego urlopu udzielić na okres wskazany w orzeczeniu lekarskim dotyczącym potrzeby skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia.

W wyroku z dnia 7 listopada 1995r. (sygn. akt I PRN 83/95, OSNAP 1996, nr 12, poz. 169) Sąd Najwyższy uznał, że złożenie przez nauczyciela wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia w terminie po rozwiązaniu stosunku pracy nie stanowi przeszkody do rozwiązania tego stosunku pracy.

Dotyczy to przez analogię wypowiedzenia zmieniającego. Oznacza to, że jeśli nie złożyła Pani wniosku o urlop dla poratowania zdrowia przed złożeniem przez dyrektora wypowiedzenia, nie ma podstaw, aby taki urlop Pani mogła otrzymać.

Zgodnie z art. 37 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) „w okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Wymiar zwolnienia wynosi:

1.  
2. 2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia,
3. 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia”.

Należy mieć na uwadze, że zwolnienie na poszukiwanie pracy ma charakter celowy. Pracodawca zatem nie ma obowiązku udzielać zwolnienia, jeżeli niewątpliwe jest, że pracownik nie będzie poszukiwał nowej pracy, np. z powodu podjęcia działalności gospodarczej, samozatrudnienia czy przejścia na emeryturę. Jeżeli jednak wypowiedzenie umowy nastąpiło w związku z uzyskaniem przez pracownika uprawnień do emerytury i pracownik ma zamiar nadal pracować, czego przepisy emerytalne nie zabraniają, może wystąpić o udzielenie dni wolnych na poszukiwanie pracy, a pracodawca obowiązany jest udzielić mu takiego zwolnienia.

W kwestii przeniesienia w stan nieczynny także nie ma podstaw, aby mogła Pani złożyć taki wniosek do dyrektora szkoły. Przeniesienie w stan nieczynny może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy stosunek pracy miałby być rozwiązany na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela. W Pani przypadku do takiej sytuacji nie doszło.