Jednorazowa wartość transakcji przy płatności gotówką

W pierwszej kolejności przytoczę treść art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Według treści tego przepisu:

„1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji”.

Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił w treści wyroku z dnia 4 lipca 2014 r., sygn.akt I FSK 1284/13, że „przepis art. art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) wymaga od podmiotu gospodarczego dokonania lub przyjęcia płatności za pośrednictwem rachunku bankowego gdy łącznie spełnione są następujące okoliczności:

1. druga strona transakcji, z której wynika płatność, jest przedsiębiorcą;
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro (obecnie złotych) przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji;
3. płatność pozostaje w związku z działalnością gospodarczą”.

Za każdym razem zatem muszą być spełnione wszystkie 3 warunki, z dwoma pierwszymi nie ma problemu na ogół, natomiast rzeczywiście kłopotliwy jest drugi z warunków. Punktem wyjścia jest właściwe zrozumienie pojęcia „transakcja” . W tym miejscu powołam się na treść komentarza z książki A. Powałowskiego Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, który pisze następująco: „W tym kontekście użyty w treści komentowanego przepisu niedookreślony termin »transakcja« można definiować jako umowę, której przedmiotem jest odpłatne dostarczanie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony tej umowy zawierają ją w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową”.

Upraszczając, transakcja to umowa dotyczą zakupu poszczególnych dóbr – aut, które nabywa Pan u ich dealera. Jeżeli przedmiotem jednej umowy jest zakup kilku aut, to uważam, że jest to jedna transakcja; jeżeli zawiera Pan 3 umowy na zakup aut (szczególnie jeśli nie zawiera ich Pan tego samego dnia powiedzmy) – to można potraktować to jako 3 transakcje. Aczkolwiek w takim przypadku zawsze można narazić się na zarzut, że zawiera się celowo 3 odrębne umowy, aby uniknąć stosowania art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Tego niestety nie mogę wykluczyć, że ktoś może mieć taki pogląd na sprawę. Natomiast generalnie jedna umowa „hurtowa” to jedna transakcja, 3 odrębne umowy = 3 transakcje. Moim zdaniem jeżeli w danym momencie kupuje Pan 3 auta, to nie ma racjonalnej potrzeby zawierania 3 umów i normalnie w takich przypadku zawiera się jedną umowę.

Natomiast jeżeli chodzi o pytanie „Czy płacę u jednego dilera 14990, a resztę, czyli 3010, przelewem?” – odpowiedź brzmi: absolutnie nie, jeżeli płatność wynika z jednej umowy, to decyduje łączna cena, nawet jeżeli płaci Pan w ratach, zawsze będzie należało uiścić zapłatę przelewem.

Jeżeli wartość transakcji, a nie kwota, którą Pan w danej chwili płaci, przekracza 15 000 zł, powinien Pan zapłacić całość przelewem. Cytowany przepis nie stanowi o zapłacie gotówką poniżej kwoty 15 000 zł, tylko o zapłacie przelewem powyżej tej kwoty. Jeżeli cena jest wyższa niż wymieniona kwota, wszystko należy uiścić przelewem. Nie ma innych limitów poza tym wspomnianym.