Jak ułożyć sobie nowe życie za granicą?

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zwanego dalej K.r.io.

Władza rodzicielska przysługuje w chwili obecnej na równi zarówno Pani, jak i ojcu dziecka. W takiej sytuacji miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce tego z rodziców, z którym na stałe przebywa. Wyjazd poza granice kraju jest możliwy, ale ojciec dziecka musi wyrazić zgodę na wyrobienie dla małoletniego dziecka dokumentu pozwalającego na wyjazd. W chwili obecnej władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W takiej sytuacji każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Rodzice zmuszeni są wspólnie złożyć taki wniosek. Jako, iż ojciec dziecka może nie wyrazić zgody konieczne będzie uzyskanie zgody Sądu. Powyższe znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 97 § 2 K.r.io. zgodnie z którym „o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy”.

Sąd opiekuńczy przy wydaniu orzeczenia kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka. Dobro dziecka winno być bowiem dla sądu najwyższą wartością. W praktyce w tego rodzaju sprawach sąd dopuszcza dowód z opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno Konsultacyjnego lub opinii biegłego psychologa dziecięcego na okoliczność woli dziecka czy dzieci, które w zależności od wieku może już mieć swoje zdanie w określonej sprawie. Nadto opinia zmierza do określenia, czy rodzic, z którym dziecko ma wyjechać poza granice kraju, jest w stanie w pełni zapewnić potrzeby wychowawcze dziecku.

W sytuacji zatem braku zgody ojca dziecka na wyjazd konieczne będzie wystąpienie do sądu z wnioskiem o udzielenie zgody na wyjazd za granicę. Nie ulega wątpliwości, iż na Pani korzyść świadczy brak regularnego kontaktu ojca z dzieckiem. Jeżeli bowiem już w chwili obecnej ojciec nie korzysta ze swojego uprawnienia, to trudno przypuszczać, by szanse powodzenia miał argument pozbawienia go prawa do kontaktów z dzieckiem, w sytuacji wyjazdu dziecka poza granice kraju. Okoliczności takie są dla Pani korzystne i winne być wykorzystane w sprawie o wyrażenie zgody przez sąd na wyjazd dzieci.

Pogląd powyższy znajduje uzasadnienie w orzecznictwie. Wskazać należy na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 listopada 1971 r., sygn. akt III CZP 69/71, zgodnie z którym „na wyjazd za granicę na pobyt stały małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.”

Reasumując, skierowanie sprawy do sądu o pozwolenie na wyjazd dziecka będzie konieczne wówczas, gdy ojciec odmówi takiej zgody. W takiej sytuacji będzie Pani zmuszona o wystąpienie do sądu o wyrażenie zgody na stały wyjazd. Konieczne jest zatem jak najszybsze złożenie wniosku o wyrażenie przez sąd zgody na wyjazd dziecka (w przypadku braku zgody ojca). W uzasadnieniu żądania winna Pani wskazać, iż ojciec dziecka nieregularnie kontaktuje się z dzieckiem, nie wykonuje tym samym podstawowych obowiązków przypisanych ojcu. Aktualnie obowiązujące przepisy nie pozwalają na pominięcie drogi sądowej, w sytuacji kiedy jeden z rodziców nie wyraża zgody na wyjazd.