Jak pozbyć się partnerki ojca z mieszkania po jego śmierci?

Uprawnienie osób bliskich zmarłego do pozostania w mieszkaniu przez 3 miesiące

Zgodnie z treścią art. 923 Kodeksu cywilnego (K.c.): § 1. Małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym. Rozrządzenie spadkodawcy wyłączające lub ograniczające to uprawnienie jest nieważne. § 2. Przepisy powyższe nie ograniczają uprawnień małżonka i innych osób bliskich spadkodawcy, które wynikają z najmu lokali lub ze spółdzielczego prawa do lokalu.

Wezwanie do opuszczenia i opróżnienia lokalu

Zatem mając na uwadze przywołany przepis, jeżeli znajoma teścia jest jego osobą bliską, a więc partnerką, ma uprawnienie do korzystania z mieszkania i zamieszkiwania w nim w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku. Ten przepis dotyczy jednak okoliczności, gdy mieszkanie stanowić będzie majątek spadkowy, a więc wejdzie do masy spadkowej – będzie własnością teścia. Jeżeli natomiast mieszkanie jest Pana własnością – w przypadku ewentualnej śmierci teścia powinien Pan skierować do jego partnerki wezwanie do opuszczenia i opróżnienia lokalu we wskazanym przez Pana terminie. Jeśli tego nie uczyni, konieczne będzie postępowanie o eksmisję.

Obowiązek zapewnienia mieszkania socjalnego

Idąc dalej podnoszę, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów – jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 powyższej ustawy – w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu albo braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511 i 1000) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej, 3) obłożnie chorego, 4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Proszę zwrócić uwagę na zapis ust. 6 przywołanego przepisu: „Orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego”. Dlatego też eksmitowany ma prawo do zamieszkiwania w lokalu, aż do momentu złożenia mu przez gminę oferty umowy najmu lokalu socjalnego – oczywiście o ile taki lokal mu przysługuje w myśl powyższej ustawy.

Odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego

Mając jednak na uwadze art. 18 ust. 1 ustawy – osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Należy wskazać, iż w powyższym przypadku art. 16 ustawy – wskazujący, iż wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie – będzie miał w dalszym ciągu zastosowanie.

Jak Pan widzi, opisana procedura jest niestety czasochłonna. Dlatego też, jeżeli chce Pan w przyszłości uniknąć niniejszego procedowania, proponuję uregulować sytuację za życia teścia. Proszę teraz oświadczyć teściowi, że jego partnerka nie może przebywać i przechowywać swoich rzeczy w Pana nieruchomości. Może Pan także zawrzeć z teściem u notariusza umowę (lub aneks do umowy), że w przypadku przebywania w Pańskim mieszkaniu innych osób, wypowie Pan teściowi umowę użyczenia. To może na niego podziałać, aby zaniechał udostępniania mieszkania osobom trzecim.