Dożywotnia służebność dla partnerki, przyszłej żony

Zapytuje Pan, jak zabezpieczyć dożywotnią służebność (jak rozumiem osobistą – służebność mieszkania) dla przyszłej małżonki w domu, w którym Pan ma ustanowioną służebność.

Ustanowienie obciążenia dla narzeczonej przez właściciela domu

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym na nieruchomości. Takie obciążenie ustanowić może tylko właściciel nieruchomości. W tym celu musi on udać się do notariusza i ustanowić takie prawo w formie aktu notarialnego – w tym akcie poda, na rzecz kogo prawo jest ustanawiane i poda zakres tego prawa. Następnie najlepiej takie obciążenie wpisać do księgi wieczystej nieruchomości. Pana przyszła małżonka powinna złożyć oświadczenie o zgodzie na przyjęcie służebności, ale to oświadczenie tak naprawdę może nastąpić tylko w sposób dorozumiany – tj. przystąpi do zamieszkiwania w niej.

Żeby zatem mieć pewność, że Pana małżonka będzie mogła zamieszkiwać w domu, musi Pan uzyskać od właściciela nieruchomości ustanowienie służebności na jej rzecz. Pan sam nie może ustanowić służebności – nie jest Pan właścicielem nieruchomości, a tylko uprawnionym z własnej służebności.

Przyjęcie małżonki na mieszkanie

Jeśli nie uda się uzyskać ustanowienia służebności na rzecz przyszłej małżonki przez właściciela, problem będzie istniał tylko wtedy, gdy Pan już umrze. Do tego czasu może Pan – bez zgody właściciela – przyjąć małżonkę na mieszkanie. Zgodnie z art. 301 Kodeksu cywilnego:

„Art. 301. § 1. Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności.

§ 2. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi”.