Darowizna pieniędzy dla jednego dziecka a dochodzenie zachowku

Zaliczanie darowizny do spadku

Zasadne jest wskazanie na treść art. 1039 K.c., zgodnie z którym „jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia”.

Dokonując wykładni ww. przepisu, wskazać należy, iż zasadą w prawie cywilnym jest zaliczenie darowizny na poczet schedy spadkowej. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku tzw. dziedziczenia ustawowego, a zatem wówczas kiedy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. Wyjątek od opisanej powyżej zasady przewiduje jednak ostatnia część przywołanego powyżej przepisu (art. 1039 § 1 K.c.), który wskazuje wprost, iż „chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia”.

Wyłączenie darowizny ze schedy spadkowej

Tym samym istnieje wyłączenie darowizny ze schedy spadkowej, jednakże powyższe musi bezpośrednio wynikać z umowy darowizny lub jej okoliczności. Innymi słowy, by darowizna nie wchodziła do masy spadkowej, wówczas muszą być spełnione następujące warunki:

• dziedziczenie ustawowe,
• niepodważona darowizna,
• wskazanie w umowie darowizny lub wynikające z jej okoliczności, że darowizna ma być wyłączona z masy spadkowej.

Wyłączenie ze schedy spadkowej może nastąpić w każdym czasie. Osobiście proponuję zachowanie formy aktu notarialnego.

Wyraźnie jednak podkreślić należy, iż powyższe nie wyłącza zaliczenia darowizny do spadku obliczanego na poczet należnego zachowku.

Osobiście nie widzę możliwości uniknięcia zapłaty zachowku w przypadku darowizny określonej kwoty pieniężnej. Istnieje jednak możliwość uniknięcia zapłaty zachowku, w sytuacji kiedy ojciec na podstawie umowy dożywocia przekazałby Panu nieruchomość np. zakupioną z tych pieniędzy.

Odwołanie umowy darowizny

Darowizna, by uchronić się od zachowku, musiałaby zostać odwołana. Nie może Pan zatem przenieść tych pieniędzy na ojca jedynie z tego powodu, by uchronić się przed zachowkiem. Musi być odwołanie darowizny. Osobiście uważam, że odwołanie winno być w formie aktu notarialnego, a na pewno z podpisami notarialnie poświadczonymi.