Czyn nieuczciwej konkurencji

Definicja czynu nieuczciwej konkurencji

Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji¹ – czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Przez działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami może być uznane również zaniechanie. Ustawa określa także katalog czynów nieuczciwej konkurencji, którymi mogą być w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym. Katalog ten jest katalogiem otwartym, co oznacza, że także niewymienione w nim działania mogą zostać uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli spełniają ustawowe przesłanki, tzn. są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Przez sprzeczne z prawem należy rozumieć zachowania zarówno wskazane w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i w innych aktach prawnych. Sprzeczny z prawem będzie więc zarówno czyn wskazany w ustawie, jak i czyn zabroniony na gruncie prawa karnego, prawa cywilnego czy prawa administracyjnego. Trudniejsze natomiast jest ustalenie, czy zachowanie przedsiębiorcy może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji z powodu sprzeczności z „dobrymi obyczajami”, z uwagi na niedookreśloność tego pojęcia. „Dobre obyczaje” mogą być utożsamiane z „zasadami współżycia społecznego” czy „uczciwością kupiecką”. Przez działanie zgodne z dobrymi obyczajami można również rozumieć prowadzenie działalności zgodnie z ustalonymi zwyczajami, które powinny być przestrzegane przez przedsiębiorców uważających się za uczciwych. Dookreślenie pojęcia „dobre obyczaje” spoczywa na barkach sądów oraz doktryny, gdyż ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji go nie definiuje.

Odpowiedzialność cywilna za popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać na drodze postępowania cywilnego:

1. zaniechania niedozwolonych działań;
2. usunięcia skutków niedozwolonych działań;
3. złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
4. naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
5. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
6. zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Z żądaniami wskazanymi powyżej w pkt 1-3 oraz pkt 6 mogą występować również krajowe lub regionalne organizacje, których celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców.

Należy tutaj zaznaczyć, że skierowanie bezzasadnego powództwa z tytułu nieuczciwej konkurencji może nieść konsekwencje także dla powoda. W takim przypadku sąd, na wniosek pozwanego, może nakazać mu złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Ponadto pozwany, który doznał szkody w związku z bezzasadnym powództwem, może żądać jej naprawienia przez powoda.

Odpowiedzialność karna za popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji

Za niektóre – wprost wskazane w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – czyny grozi także odpowiedzialność karna. Ściganie na wniosek pokrzywdzonego są przestępstwa polegające na naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa, kopiowaniu produktu innego przedsiębiorcy oraz organizowaniu lub kierowaniu sprzedażą lawinową. Wykroczeniem natomiast jest mylące oznaczenie produktu oraz rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie. Ściganie tych wykroczeń następuje na żądanie pokrzywdzonego.

__________________

¹ Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.)

Stan prawny obowiązujący na dzień 05.03.2014