Czy zakład pracy ponosi koszty obsługi finansowo-ksiegowej za emeryta?

Pracownicza kasa zapomogowo-pożyczkowa jest organizacją, która ma na celu udzielanie jej członkom pomocy w formie długo- i krótkoterminowych pożyczek, a także zapomóg, w miarę posiadanych środków.

Na dopuszczalność tworzenia w zakładach pracy tego rodzaju kas wskazuje ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Art. 39 ust. 1 tej ustawy, stanowi, iż  w zakładach pracy mogą być tworzone pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, których członkami mogą być pracownicy, emeryci i renciści, bez względu na przynależność związkową. Nadzór społeczny nad tymi kasami sprawują związki zawodowe.

Na podstawie wymienionego przepisu zostało wydane rozporządzenie Rady Ministrów z 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy, w którym określono szczegółowe zasady organizowania oraz funkcjonowania tego rodzaju jednostek. I tak  § 4 ust. 1 stanowi, że „zakład pracy świadczy pomoc PKZP i SKOK w szczególności w zakresie:

1) zapewnienia pomieszczeń biurowych i odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie pieniędzy,

2) transportu pieniędzy z banku,

3) prowadzenia księgowości, obsługi kasowej i prawnej,

4) dostarczania druków i formularzy,

5) dokonania na rzecz PKZP i SKOK potrąceń w listach płac, listach wypłat zasiłków chorobowych i zasiłków wychowawczych , wpisowego, wkładów miesięcznych i rat pożyczek,

6) przyjmowania wpłat wnoszonych przez emerytów i rencistów oraz osoby przebywające na urlopach wychowawczych,

7) odprowadzania wpłat na rachunek bankowy PKZP lub SKOK,

8) informowania przynajmniej raz w roku członków kas o stanie ich wkładów i zadłużeń.

2. Szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta między zakładem pracy a PKZP lub SKOK.

§ 5. Nadzór społeczny nad PKZP i SKOK sprawują związki zawodowe.              

Wymieniony  katalog kosztów ponoszonych przez zakład pracy w ramach pomocy świadczonej na rzecz PKZP nie jest zamknięty, zawiera on  jedynie przykładowe wyliczenie, o czym świadczy sformułowanie „w szczególności”.

Ponadto w  rozporządzeniu zastrzeżono też, że szczegółowe warunki świadczenia pomocy powinny zostać określone w umowie zawartej pomiędzy zakładem pracy a PKZP.

Zatem podstawą działania kas jest ww. ustawa, rozporządzenie, umowa zakładu pracy z PKZP oraz jej statut. Zapisy zarówno umowy, jak i statutu nie mogą być sprzeczne z ustawą i rozporządzeniem. Kolejne zapisy rozporządzenia to:

„§ 8. Członek PKZP jest obowiązany:

1) wpłacić wpisowe,

2) wpłacać miesięczny wkład członkowski lub wyrazić zgodę na potrącanie wkładu z wynagrodzenia za pracę, zasiłku chorobowego lub zasiłku wychowawczego,

3) przestrzegać przepisów statutu oraz uchwał organów PKZP.

§ 9. Członek PKZP ma prawo:

1) gromadzić oszczędności w PKZP według zasad określonych w statucie,

2) korzystać z pożyczek,

3) w razie wydarzeń losowych ubiegać się o udzielenie zapomogi,

4) brać udział w obradach walnego zebrania,

5) wybierać i być wybieranym do zarządu PKZP i komisji rewizyjnej.

§ 10. Uprawnienia określone w § 9 pkt 1, 4 i 5 członek PKZP nabywa z chwilą przyjęcia w poczet członków. Pozostałe uprawnienia określone w § 9 członek PKZP nabywa po wpłaceniu wpisowego i dwóch kolejnych wkładów miesięcznych.

§ 11. Skreślenie z listy członków PKZP następuje:

1) na pisemne żądanie członka PKZP,

2) w razie ustania zatrudnienia, z wyjątkiem przejścia na emeryturę lub rentę,

3) w razie śmierci członka PKZP,

4) na skutek uchwały zarządu PKZP, powziętej w wyniku niedopełnienia przez członka obowiązków

określonych w § 8”.

Jak wynika z powyższego zapisu, ustanie stosunku pracy nie ma wpływu na członkostwo. A skoro  § 4 ust. 1 mówi, że  zakład pracy świadczy pomoc PKZP,  m.in.  w  zakresie  prowadzenia księgowości, obsługi kasowej i prawnej, to nie widzę podstaw, aby zakład pracy był zwolniony z tego obowiązku wobec emerytów, którzy są członkami kasy i spełniają wymagania § 8 ww. rozporządzenia.