Co zrobić z niechcianym spadkiem?

Zbycie się niechcianego spadku

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Pani matka może rozporządzać swoją własnością w sposób przewidziany przepisami prawa cywilnego, a przede wszystkim może zbyć się swojego udziału na Pani rzecz przede wszystkim poprzez darowiznę, sprzedaż czy też zawarcie umowy dożywocia.

Niezależnie od sposobu rozporządzenie swoją własnością, niezbędne jest przy takiej czynności zachowanie przez Pani matkę szczególnej forma przeniesienia własności nieruchomości zgodnie z ustawą Kodeks cywilny „umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione”.

Umowa o dożywocie

Zgodnie z Kodeksem cywilnym umowa o dożywocie polega na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości jej nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Strony umowy mogą dowolnie ukształtować zakres obowiązków nabywcy nieruchomości, zwanego zobowiązanym, wobec dotychczasowego właściciela nieruchomości, zwanego dożywotnikiem, mieszczących się w pojęciu dożywotniego utrzymania. Jednak gdyby zakres ten nie został w umowie sprecyzowany, zobowiązany powinien przyjąć dożywotnika jako domownika, dostarczyć mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie, światło i opał, zapewnić odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Istotą tej umowy jest zatem odpłatne przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę, którego świadczeniem jest dożywotnie utrzymanie dotychczasowego właściciela nieruchomości. Na koniec należy dodać, że umowa o dożywocie jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych w stawce 2 proc. od wartości nieruchomości, bez względu na pokrewieństwo stron. Podobnie podatnicy, którzy dokonują zakupu mieszkania z rynku wtórnego, zobowiązani są do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość wynosi również 2% od wartości rynkowej zakupionego mieszkania.

Podatek od darowizny

Natomiast darowizna mieszkania, tak samo, jak każda inna, obarczona jest podatkiem od spadków i darowizn. Dzieli się on na trzy grupy, a w każdej ustalona jest kwota wolna od podatku. Natomiast ze względu na stopień pokrewieństwa pomiędzy Panią a Pani matką, zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn co do zasady będzie Pani zwolniona z obowiązku zapłaty podatku. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn należy Pani do tzw. grupy zero, która składa się z małżonków, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, prawnuków, ojczyma, macochy, w której nie ma obowiązku płacenia podatku bez względu na wartość nieruchomości.

Koszty notarialne

Ze względów podatkowych, najbardziej korzystnym rozwiązaniem dla Pani będzie więc darowizna. Nie zapłaci Pani podatku, ale będą Panie musiały ponieść koszty notarialne związane ze sporządzeniem umowy darowizny w formie aktu notarialnego przez notariusza. Koszty notarialne przy darowiźnie mieszkania uzależnione są od wartości sprzedawanej części nieruchomości. Maksymalne stawki taksy notarialnej określone są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

Podsumowując, darowizna mieszkania powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, ponadto dzięki temu nie będzie Pani musiała dodatkowo zgłaszać indywidualnie darowizny do urzędu skarbowego. Koszty takiego przekazania uzależnione są od wartości mieszkania, a stawki taksy notarialnej określa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Na marginesie warto pamiętać o ustanowieniu służebności, które umożliwiłoby uprawnionym osobom korzystanie w określonym zakresie z cudzej nieruchomości.