Błędna cena towaru a obowiązek wydania towaru - jak wycofać się z transakcji?

Obowiązki sprzedawcy i kupującego po zawarciu transakcji sprzedaży na Allegro

W przedstawionej sprawie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.), gdyż regulamin serwisu Allegro właśnie do nich odsyła. Zgodnie z art. 535 K.c.: „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę”. Dlatego też w Pana przypadku doszło do zawarcia skutecznej umowy sprzedaży i w chwili obecnej jest Pan obowiązany wydać rzecz kupującemu, a kupujący jest zobowiązany zapłacić za towar – co, jak Pan wskazał, już uczynił.

Idąc jednak dalej, mając na względzie także treść art. 471 K.c.: „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przekładając powyższy przepis na opisaną sytuację, to Pan jest obecnie dłużnikiem, gdyż jest Pan obowiązany wydać rzecz, a wierzycielem jest kupujący.

Umów należy dotrzymywać!

Zgodnie także z łacińską paremią pacta sunt servanda (umów należy dotrzymywać) – kupujący ma teraz roszczenie w stosunku do sprzedającego o wydanie rzeczy. Mimo to proszę zwrócić uwagę na treść art. 471 K.c. i jego ostatnią część „chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Jeżeli sprzedawca wskazuje, iż przedmiot, który był wystawiony na sprzedaż, np. uległ zniszczeniu albo nie posiada go już w magazynie itp., wypełnia to co do zasady powyższe znamiona. Katalog takich przyczyn jest bowiem katalogiem otwartym i zależy od indywidualnych sytuacji – okolicznościami takimi może być np. zniszczenie towaru, brak kompletnego towaru, brak towaru w magazynie itp.

Zwolnienie sprzedawcy z obowiązku naprawienia szkody

W przypadku odpowiedzialności, która nie jest oparta na zasadzie winy, dłużnik, czyli Pan, będzie mógł się z niej zwolnić, wskazując, że przyczyną niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania było zdarzenie, które nie jest objęte okolicznościami, za które ponosi on odpowiedzialność. Do zwolnienia dłużnika z odpowiedzialności prowadzić będzie także wykazanie, że żadna z okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, nie doprowadziła do niewykonania (nienależytego wykonania) zobowiązania (np. wykaże, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nie wynika ze zdarzenia przypadkowego, jeżeli odpowiedzialność rozszerzona została na tego typu zdarzenia prawne.

Ponadto zgodnie z powyższym przepisem, to na wierzycielu spoczywa dowód niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika, szkody wynikającej z tego faktu oraz związku przyczynowego między oboma zdarzeniami. Z tego też względu na wierzycielu ciąży dowód co do tego, że zobowiązanie dłużnika w danej sytuacji istniało, a także co do jego treści. Chcąc więc żądać naprawienia szkody, wierzyciel musi ją wykazać. Oprócz tego, wierzyciel musiałby także wykazać związek przyczynowy pomiędzy szkodą a działaniem dłużnika.

Powszechnie wskazuje się w tym zakresie, że między zdarzeniem polegającym na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania a szkodą musi istnieć adekwatny związek przyczynowy. Takie stwierdzenie jest powszechnie stosowanym skrótem myślowym oznaczającym, że pomiędzy kolejnymi etapami sekwencji występujących w świecie zewnętrznym zdarzeń (mających charakter niewykonania lub nienależytego zobowiązania), prowadzącymi w konsekwencji do powstania szkody w majątku wierzyciela, musi istnieć związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 K.c. (por. A. Klein, Wykonanie umowy i odpowiedzialność, s. 301 oraz J. Jastrzębski, w: A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania, s. 237-238, Nb 593).

Udowodnienie szkody w postępowaniu sądowym

Związek ten może mieć charakter wieloczłonowy. Jak więc widać, proces dowodzenia w tym zakresie nie jest prosty i wymagać będzie postępowania dowodowego, w szczególności w zakresie powstałej szkody. Z uwagi na to, jeżeli chce Pan uwolnić się od odpowiedzialności z tytułu braku wywiązania się z umowy, proszę powołać się na powyższą regulację i wskazać, iż np. nie mogą Państwo wysłać towaru albowiem towar uległ zniszczeniu, brak jest towaru w Państwa zasobie itp.

Proszę bowiem pamiętać, dłużnik może uwolnić się od odpowiedzialności, wskazując, iż przedmiot był po prostu zepsuty, a uszkodzenie nastąpiło bez jego winy, albo także, iż nastąpiło uszkodzenie systemu, czy inne zdarzenia, za które nie ponosi Pan odpowiedzialności. W takim przypadku domniemanie winy dłużnika zostaje z oczywistych względów obalone. Artykuł 471 K.c. zmienia rozkład ciężaru dowodu w stosunku do reguł ogólnych, gdyż to na dłużniku chcącym się zwolnić z odpowiedzialności spoczywa ciężar dowodu co do tego, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania wynikało z okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności (zob. wyrok SN z 24.6.2013 r., II PK 344/12).