Sposoby badania nietrzeźwości u kierowców

Truizmem jest dziś stwierdzenie, że nietrzeźwi kierowcy stanowią na drogach poważne zagrożenie. Chociaż wszyscy wiemy, że powodują wiele tragicznych w skutkach wypadków i pomimo kampanii medialnych czy innych form piętnowania takiego zachowania – prowadzących po alkoholu wciąż przybywa. Informują o tym tragiczne statystyki, zawierające dane o osobach zabitych i rannych w wypadkach przez nich spowodowanych.

Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem. Stan nietrzeźwości został zdefiniowany w art. 115 § 16 Kodeksu karnego i zgodnie z tym przepisem zachodzi wtedy, gdy:

1. „zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość; lub
2. zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.”

Badanie nietrzeźwości kierowcy może być przeprowadzone w różny sposób. Do niedawna podstawowe znaczenie miała metoda analityczna krwi, obecnie najpowszechniejszą jest badanie wydychanego powierza przy pomocy urządzeń elektronicznych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie – kontrola obecności alkoholu w organizmie może obejmować badanie wydychanego powietrza, badanie krwi i badanie moczu.

Ustawa – Prawo o ruchu drogowym daje pierwszeństwo badaniom zawartości alkoholu w organizmie za pomocą urządzeń elektronicznych (art. 126 ust. 1 PrDrog). Dopiero gdy stan osoby kontrolowanej uniemożliwia takie badanie, ustalenie stopnia nietrzeźwości następuje na podstawie badania krwi lub moczu (art. 126 ust. 2 PrDrog).

Sformułowanie – stan osoby uniemożliwiający badanie urządzeniem elektronicznym, należy interpretować szeroko. Nie chodzi tu więc wyłącznie o stan zdrowia badanego, ale również stan wynikły z upojenia alkoholowego, jak również odmowa poddania się takiemu badaniu, które przecież wymaga aktywnego współdziałania badanego.

Urządzeniami elektronicznymi używanymi w celu ustalenia stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu są np.: alkomat firmy Siemens, alcotesty firmy Drager, alkometr A 2,0 firmy AWAT.

Wynik badania takim urządzeniem nie jest jednak dowodem niepodważalnym. Może zostać zakwestionowany poprzez wykazanie, że badanie zostało przeprowadzone urządzeniem nieposiadającym aktualnej kalibracji lub w sposób niezgodny z instrukcją. Wydruk obrazujący wynik badania alkomatem podlega ocenia jak każdy inny dowód.

W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest poddawany badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Badaniu temu można poddać także inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny.

Osoby poddane takiemu badaniu mają prawo żądać od organu kontroli ruchu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu, w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Mogą tego żądać zamiast badania elektronicznego albo już po nim, w ramach dodatkowego sprawdzenia.

Stan prawny obowiązujący na dzień 25.11.2007