.
Udzieliliśmy ponad 127,5 tys. porad prawnych i mamy 14 468 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Przekazanie udziału w spadku w formie darowizny

• Data: 06-03-2024 • Autor: Michał Kibil

Zbycie udziału w spadku stanowi istotny aspekt postępowania spadkowego, który może rodzić liczne wątpliwości wśród spadkobierców. Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie, czy i na jakich zasadach jeden ze spadkobierców może przekazać swój udział w spadku pozostałym spadkobiercom w formie darowizny, zarówno przed, jak i po zawarciu umowy o dział spadku. Poruszymy kwestie dotyczące możliwości zbycia udziału spadkowego bez zgody pozostałych spadkobierców oraz wpływu takiej decyzji na późniejsze ustalenia dotyczące podziału spadku. Zaprezentujemy również aspekty prawne i podatkowe związane z przekazaniem udziałów w spadku, aby czytelnicy mogli podjąć świadome decyzje w tej delikatnej materii.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Przekazanie udziału w spadku w formie darowizny

Poniżej opisujemy problem klienta który zwrócił się do nas o pomoc: "Czy po otrzymaniu prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku jeden ze spadkobierców może zbyć swój udział, w formie darowizny, dla pozostałych spadkobierców oraz czy zbycie udziału może nastąpić przed zawarciem umowy o dział spadku? Jak określić udziały spadkobierców w umowie o dział spadku, jeśli przykładowo jest 3 spadkobierców i jeden spadkobierca zbywa swoje udziały w spadku? Czy w umowie o dział spadku można ująć, że spadkobiercy posiadają po 1/2 udziału w spadku?"

Zbycie udziałów w spadku na rzecz pozostałych spadkobierców

Poniżej wyjaśniam kwestie związane ze zbyciem udziału w spadku.

Po wydaniu przez sąd spadkowy prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przez określoną grupę spadkobierców, na mocy art. 1035 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.), powstaje pomiędzy wszystkimi spadkobiercami współwłasność w częściach ułamkowych. Własność stanowi cała masa spadkowa.

Każdy ze spadkobierców posiada udział w masie spadkowej, nieodpowiadający wprost poszczególnym składnikom majątkowym spadku.

Regułą ogólną dla rozporządzania udziałem jest art. 198 K.c., zgodnie z którym „każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli”. Przepisu tego nie można jednak stosować wprost wobec udziału spadkowego.

 

W tym przypadku, wobec obrotu udziałami, Kodeks cywilny wprowadza bardziej zaostrzone reguły.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kiedy spadkobierca może rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku?

Zgodnie z art. 1036 K.c.spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku”.

Jeżeli zgodnie z przytoczonym stanem faktycznym udział w spadku ma przypaść pozostałym dwóm spadkobiercom w równych częściach, to po otrzymaniu od nich zgody, trzeci spadkobierca jest w pełni uprawniony do przekazania swojego udziału w formie darowizny bądź sprzedaży.

Po dokonaniu na rzecz każdego z dwóch pozostałych spadkodawców przekazania własności swojego udziału w wysokości 1/3 majątku spadkowego każdy z dwóch pozostałych spadkodawców stanie się posiadaczem 3/6 majątku spadkowego, a tym samym będą oni posiadaczami 1/2 majątku spadkowego.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przekazanie udziałów w spadku w formie darowizny

 

Ten finalny stan rzeczy można przedstawić w umowie o dział spadku. Dla potwierdzenia wielkości udziału każdego z pozostałych spadkodawców należałoby w umowie o dział spadku wskazać drogę kształtowania się udziałów (przekazanie udziału jednego ze spadkobierców na dwóch pozostałych) oraz dołączyć jako dowód kopię umowy darowizny.

W tym miejscu pragnę przypomnieć, że jeżeli Państwa wolą jest przekazanie udziału w formie darowizny, to muszą się Państwo liczyć z faktem, że z mocy prawa jest ona opodatkowana, o ile w myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn nie są Państwo zaliczeni do grupy zwolnionej z płatności.

Ustawa przewiduje szerokie spectrum podmiotów i sytuacji, w których brak jest konieczności uiszczania stosownego podatku.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn

Należy zwrócić uwagę na dyspozycję art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym „zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym”.

 

Jeżeli darczyńca i obdarowani nie spełniają powyższego warunku lub innych przesłanek zwalniających od opodatkowania, po dokonaniu darowizny konieczne będzie uiszczenie stosownego podatku.

Przykłady

Przykład 1 - Darowizna udziału spadkowego między rodzeństwem
Jan, po śmierci ojca, zostaje współspadkobiercą wraz z siostrą Anną. Chcąc wspomóc finansowo siostrę, która znajduje się w trudnej sytuacji życiowej, postanawia przekazać jej swój udział w spadku w formie darowizny. Jan i Anna, będąc rodzeństwem, korzystają ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, co sprawia, że cała operacja przebiega sprawnie i bez dodatkowych obciążeń finansowych.
 
Przykład 2 - Zbycie udziału spadkowego przed działem spadku
Ewa, współspadkobierczyni z bratem i kuzynką, decyduje się zbyć swój udział w spadku na rzecz kuzynki przed zawarciem umowy o dział spadku. Pomimo wstępnych nieporozumień, wszystkie strony dochodzą do porozumienia, a kuzynka, zgodnie z wolą Ewy, przejmuje jej część spadku, co jest dokumentowane w akcie notarialnym. Ten krok pozwala na uniknięcie o dział spadku.
 
Przykład 3 - Sprzedaż udziału spadkowego na rzecz pozostałych spadkobierców
Krzysztof, który odziedziczył wraz z dwoma kuzynami nieruchomość, postanawia sprzedać swój udział, ponieważ mieszka za granicą i nie interesuje go inwestowanie w zachowanie nieruchomości w rodzinie. Pozostali spadkobiercy, chcący zachować nieruchomość, decydują się wykupić jego część. Dzięki temu rozwiązaniu, nieruchomość pozostaje w rodzinie, a Krzysztof otrzymuje środki, które może zainwestować według własnych potrzeb.

Podsumowanie

Podsumowując, zbycie udziału w spadku, zarówno w formie darowizny, jak i sprzedaży, jest możliwe i może być korzystnym rozwiązaniem dla wszystkich stron zaangażowanych w proces spadkowy. Ważne jest jednak, aby pamiętać o konieczności uzyskania zgody pozostałych spadkobierców oraz o potencjalnych skutkach podatkowych takiego działania. Odpowiednie zaplanowanie i zrozumienie przepisów prawnych pomaga uniknąć nieporozumień i konfliktów, zapewniając sprawiedliwy i zgodny z prawem podział majątku spadkowego.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w zakresie prawa spadkowego? Skorzystaj z naszych porad prawnych online i profesjonalnego sporządzania pism. Nasi eksperci zapewnią Ci kompleksowe wsparcie, pomagając w rozwiązaniu każdej kwestii spadkowej, abyś mógł podejmować decyzje z pełną świadomością i bezpieczeństwem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Michał Kibil

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, od ponad 4 lat specjalizujący się w prawie pracy - prowadzi szkolenia z tej gałęzi prawa oraz jest autorem licznych artykułów i porad, w szczególności dotyczących problematyki wynagrodzeń, urlopów wypoczynkowych, nawiązywania oraz rozwiązywania stosunku pracy i leasingu pracowniczego.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu