Umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą członkowi rodziny – zwolnienie z podatku

Bezpłatne użyczenie nieruchomości a podatek dochodowy

Od początku 2009 r. osoba użyczająca nie płaci podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z bezpłatnym użyczeniem nieruchomości. Jeżeli natomiast użyczenia dokonują członkowie najbliższej rodziny, z fiskusem nie musi się także rozliczać biorący lokal w użyczenie przedsiębiorca.

Nieodpłatne otrzymanie przez przedsiębiorcę nieruchomości na cele prowadzonej działalności zasadniczo skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu. Wynika to z faktu, że przedsiębiorca uzyskuje określone korzyści, dysponując nieodpłatnie przedmiotem użyczenia, a zatem powstaje u niego przychód z tytułu tzw. nieodpłatnego świadczenia. Przychód taki ustala się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego budynku lub lokalu (art. 11 ust. 2a pkt 3 ustawy o PIT).

Umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą zawarta pomiędzy członkami rodziny

Takich konsekwencji podatkowych nie ma jednak umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą zawarta pomiędzy członkami rodziny. Przedsiębiorca korzystający nieodpłatnie z nieruchomości zwolniony jest z podatku dochodowego, jeżeli zawarł umowę użyczenia z osobą zaliczaną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn (art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT). I grupa podatkowa obejmuje: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów. Natomiast w II grupie znaleźli się dalsi krewni: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.

Jeśli więc brat zawiera z siostrą umowę użyczenia, na mocy której użycza jej na potrzeby prowadzenia firmy swoje mieszkanie, to w związku z takim użyczeniem siostra nie będzie musiała ustalać przychodu z działalności.

Trudno mi stwierdzić, w oparciu o jakie przepisy panie w urzędzie skarbowym upierają się przy konieczności zapłaty podatku w opisanej przez Pana sytuacji. Przesyłam link do tekstu, w którym opisuję opodatkowanie nieodpłatnego użyczenia nieruchomości: http://eporady24.pl/Nieodplatne_udostepnienie_nieruchomosci,artykuly,15,86,759.html.

Reasumując:

1. Po stronie biorącego w użyczenie lokal powstaje przychód z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT), ale jest on zwolniony z opodatkowania (art. 21ust. 1 pkt 125 w zw. z art. 21 ust. 20 ustawy o PIT.).
2. Po stronie użyczającego nie występuje w ogóle przychód (z dniem 1 stycznia 2009 r., wykreślony został z ustawy o PIT, art. 16).

Czy do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć wydatki eksploatacyjne poniesione w związku z prowadzeniem działalności w użyczonym lokalu?

Pańska siostra będzie mogła zaliczać wydatki eksploatacyjne (np. media) do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli będzie Pan obciążał ją tymi wydatkami na podstawie stosownego dokumentu (np. rachunku). Siostra, aby zaliczyć ten wydatek do KUP, musi bowiem posiadać stosowny dokument potwierdzający konieczność ponoszenia wydatków.

Jeżeli media zostałyby przepisane na siostrę, problem dokumentowania wydatków przestałby istnieć, natomiast gdy faktury za media będą wystawiane w dalszym ciągu na Pana, powinien Pan wystawiać rachunki dla siostry, tak by jej wydatki były w jakiś sposób udokumentowane.

I na koniec dodam, że jeżeli umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą jest zwolniona w tej sytuacji z podatku, to nie ma też konieczności jej zgłaszania w urzędzie skarbowym.