Odmowa zmian w KRS po sprzedaży spółki z o.o.

Po analizie rzeczywiście niekompletnej dokumentacji na wstępie postaram się uporządkować fakty, jakie miały miejsce lub domyślam się, że miały miejsce, aby przejść do istoty problemu.

Jak zatem wynika z dostępnego on-line rejestru KRS (na stronie Ministerstwa sprawiedliwości):

1. spółka została wpisana do KRS 2003-XX-XX;
2. w zakresie składania oświadczeń woli jest w KRS zapis – „do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych spółki oraz podpisywania w imieniu spółki upoważniony jest każdy członek zarządu samodzielnie zgodnie z par. 17 umowy”.
3. wskazany jest zarząd w osobach:
   1. Pan – jako prezes zarządu,
   2. Pana żona – jako członek zarządu,
   3. Pana syn – jako członek zarządu;
4. Jako adres siedziby spółki wskazany jest Wrocław, ul. AAA nr B;
5. wpisany jest numer REGON;
6. nie ma wpisanego numeru NIP.

Zgodnie z domniemaniem z art. 17.1 Kodeksu spółek handlowych (cytowany w dalszej części) dane te są uważane za prawdziwe. Jednak w powiązaniu z uzyskanymi informacjami oraz po analizie dokumentów stwierdzić należy, że dane te są nieaktualne.

Co najmniej dwukrotnie doszło do ich zmiany oraz nie zostały one ujawnione. Jak Pan pisze – wnioski zostały odrzucone – zarówno przy pierwszym zgłoszeniu jak i przy drugim.

Jak się domyślam, miał miejsce zwrot wniosku bez wezwania do jego uzupełnienia lub wezwanie do uzupełnienia i zwrot wniosku po nieskutecznym upływie terminu do dokonania uzupełnienia. Wniosek nie został ponownie złożony.

Taka sytuacja powoduje, że – pomimo zmian faktycznych w zakresie danych, jakie są ujawniane w rejestrze przedsiębiorstw KRS – dane te nie zostały prawidłowo zgłoszone i ujawnione.

Zakładam, że spółka miała pierwotnie troje wspólników oraz trzyosobowy zarząd. Następnie Pan odkupił od żony i syna ich udziały i stał się jedynym wspólnikiem. Został Pan także jedynym członkiem zarządu. Jednakże te zmiany nie zostały ujawnione w KRS. W związku z tym dla sądu cały czas istnieje sytuacja i fakty, jakie pierwotnie ujawniono w KRS.

Sprawdzenia wymagałoby, czy według umowy spółki zarząd może być jednoosobowy.

W spółce miały miejsce następujące zdarzenia (opieram się tu na przesłanych dokumentach):

1. zmiana adresu siedziby spółki;
2. zbycie udziałów przez 2 wspólników na rzecz 3 wspólnika;
3. nieskuteczne zgłoszenie tych zmian do KRS – zostały one odrzucone;
4. zmiana składu osobowego zarządu spółki – dotychczas nieujawniona w KRS;
5. zbycie udziałów przez Pana na rzecz osoby trzeciej (sprzedaż spółki z o.o.);
6. odwołanie Pana ze składu zarządu (po zbyciu udziałów);
7. powołanie nowego prezesa zarządu;
8. nieskuteczne zgłoszenie zmian do KRS – zostały odrzucone.

Zmianie uległy:

1. adres siedziby spółki;
2. liczba wspólników po zakupie udziałów przez Pana – co powinno skutkować wpisami do księgi udziałów oraz złożeniem w KRS nowej listy wspólników, a także zmianami wpisów w zakresie wspólników mających więcej niż 10 udziałów i wskazaniem Pana jako jedynego wspólnika (wskutek odrzucenia pierwszego wniosku dotychczas niezrealizowane);
3. skład zarządu z trzyosobowego na jednoosobowy, co powinno skutkować zgłoszeniem tej zmiany do KRS i wykreśleniem dwóch członków zarządu (wskutek odrzucenia pierwszego wniosku dotychczas niezrealizowane);
4. osoba jedynego wspólnika po zbyciu przez Pana swoich 100% udziałów, co powinno skutkować wpisami do księgi udziałów oraz złożeniem w KRS nowej listy wspólników (wskutek odrzucenia drugiego wniosku dotychczas niezrealizowane);
5. skład zarządu po zbyciu przez Pana swoich udziałów, co powinno skutkować zgłoszeniem tej zmiany do KRS i wykreśleniem Pana jako członka zarządu oraz wpisaniem nowego członka zarządu i wykreśleniem Pana jako jedynego wspólnika oraz wpisaniem nabywcy jako jedynego wspólnika (wskutek odrzucenia drugiego wniosku dotychczas niezrealizowane).

Ponadto, jak wynika z umowy zbycia udziałów, nabywcą była spółka akcyjna X. W protokole z NZW Pana spółki z o.o. nie ma mowy o spółce X jako o wspólniku. Jego treść pozwala na wniosek, że wspólnikiem jest Pan Z, a nie spółka X.

Stosownie do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym:

„Art. 19.

1. Wpis do Rejestru jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu.

3. Wniosek złożony z naruszeniem przepisu ust. 2 lub nieprawidłowo wypełniony podlega zwróceniu, bez wzywania do uzupełnienia braków. Przepisu art. 1301 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się.

3a. W razie wystąpienia innych braków niż wymienione w ust. 2 i 3, przepis art. 130 Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.

3b. Wniosek o wpis do Rejestru spółki, o której mowa w art. 8a ust. 1 pkt 6, złożony drogą elektroniczną i nieopłacony nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu.

4. W razie zwrócenia wniosku zgodnie z ust. 3 może on być ponownie złożony w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia o zwrocie. Jeżeli wniosek ponownie złożony nie jest dotknięty brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego zwrotu wniosku, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych”.

Stosownie zaś do art. 130 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:

„Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

§ 1¹. Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty nie krótszy niż miesiąc.

§ 2.Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu”.

Dla sądu oznacza to, że wniosek w ogóle nie został złożony i nie wywołuje żadnych skutków prawnych oraz faktycznych. W KRS pozostaje taka sytuacja jak przed zwrotem wniosku.

Pozwala to na prostą konkluzję, że zmiany, jakie zaszły wskutek zakupu przez Pana udziałów od żony i syna, nie zostały ujawnione w KRS. Gdyby było inaczej, wniosek nie zostałby zwrócony, a Pańska spółka z o.o. otrzymałaby egzemplarz „Monitora Sądowego i Gospodarczego” z wpisanymi zmianami.

W tym tkwi główny powód zwrotu drugiego wniosku (z 2011 r.).

Sąd nie był w stanie uznać wniosku za prawidłowy w sytuacji, gdy w KRS:

1. zarząd jest trzyosobowy;
2. ujawnionych jest trzech wspólników i każdy z nich posiada ileś udziałów, a nie jak wskazano we wniosku, że wspólnikiem jest tylko Pan i posiada 100% udziałów;
3. złożona lista wspólników nie zgadza się z danymi w KRS;
4. we wniosku wskazany jest inny adres siedziby spółki niż ujawniony w KRS.

W takim przypadku Pan – jako posiadający według KRS np. 40% udziałów – mógł zbyć tylko owe 40%, a nie 100%. Sąd, mając taką wiedzę i świadomość, uznał, że przedłożone dokumenty nie mogą być podstawą do dokonania wpisów w KRS.

W zaistniałej sytuacji nie pozostaje nic innego jak:

1. Zebrać dokumenty związane z przeprowadzanymi operacjami (poprzednio i w związku ze sprzedażą spółki).
2. Ustalić, czy czynności te są ważne i skuteczne.
3. Przez pewien czas był Pan jedynym wspólnikiem, a to związane jest z odmiennymi wymogami prawnymi i wymagałoby sprawdzenia, czy w ogóle był Pan jedynym wspólnikiem, a jeżeli tak, to czy Pana działania i czynności spełniają wymogi prawa.
4. Ustalić, jakie czynności powinny być kolejno wykonane w celu ujawnienia zaistniałych zmian i sytuacji w KRS.
5. Ustalić, czy jest to możliwe w oparciu o te dokumenty.
6. W razie potrzeby uzupełnić dokumenty.
7. Ustalić, czy zmiany w składzie zarządu były zgodne z umową spółki.
8. Sprawdzić, czy obecny zarząd został prawidłowo powołany (zależne od treści umowy spółki w tym zakresie).

Pozytywna weryfikacja pozwoliłaby na ustalenie niezbędnych do wykonania działań oraz przygotowanie wniosku i jego złożenie (być może dla wszystkich zmian). Należałoby jednak liczyć się z tym, że sąd zechce ukarać spółkę, a konkretnie zarząd – za zgłoszenie zmian po upływie 14 dni.

Stosownie do ustawy o KRS:

„Art. 17. 1. Domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe.

2. Jeżeli dane wpisano do Rejestru niezgodnie ze zgłoszeniem podmiotu lub bez tego zgłoszenia, podmiot ten nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu”.

W razie niezgłoszenia danych podlegających obowiązkowi wpisu do Rejestru w ustawowym terminie, za wyrządzoną szkodę odpowiada spółka, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Ponadto stosownie do Kodeksu spółek handlowych:

„Art. 594. § 1.Kto, będąc członkiem zarządu spółki handlowej, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd:

1) nie składa sądowi rejestrowemu listy wspólników,

2) nie prowadzi księgi udziałów zgodnie z przepisami art. 188 § 1 albo nie prowadzi księgi akcyjnej zgodnie z przepisami art. 341 § 1,

3) nie zwołuje zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia,

4) odmawia wyjaśnień osobie powołanej do rewizji lub nie dopuszcza jej do pełnienia obowiązków,

5) nie przedstawia sądowi rejestrowemu wniosku o wyznaczenie biegłych rewidentów,

6) nie ogłasza wzmianki o złożeniu opinii przez biegłego rewidenta w sądzie rejestrowym zgodnie z przepisem art. 312 § 7

– podlega grzywnie do 20.000 złotych.

§ 2.Kto, będąc członkiem zarządu, dopuszcza do tego, że spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące wbrew prawu lub umowie pozostaje bez rady nadzorczej w należytym składzie

– podlega grzywnie w tej samej wysokości.

§ 3.Przepisy § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio do likwidatorów.

§ 4.Grzywnę nakłada sąd rejestrowy”.

Podkreślę ponownie, że wniosek złożony i zwrócony przez sąd nie wywołuje żadnych skutków i traktowany jest jak niezłożony, co jest różnoznaczne z tym, że zarząd co najmniej dwukrotnie nie złożył w ustawowym terminie listy wspólników.

Pozostaje więc Panu gruntownie zbadać temat, ma Pan prawo przejrzenia akt spółki bezpośrednio w sądzie oraz zażądania sporządzenia dla siebie kopii określonych dokumentów, a na pewno do sporządzenia notatek. Może to jest droga do poznania faktów.

Nie mogę na podstawie posiadanych informacji jednoznacznie stwierdzić, czy jest Pan nadal prezesem spółki, ale istnieje prawdopodobieństwo takiej oceny sytuacji. Jeżeli nie mógł Pan zbyć 100% udziałów (sprzedać spółki z o.o.), to spółka akcyjna nie miała prawa samodzielnie zwołać NZW, a tym bardziej Pana odwoływać ani powoływać nowego zarządu.

Na koniec przybliżę jeszcze Panu zagadnienie bycia wspólnikiem i bycia członkiem zarządu, bo są to dwie różne sprawy.

Skuteczne zbycie udziałów wymaga tylko zawarcia umowy oraz poinformowania o tym spółki i przedstawienia dowodu zbycia.

„Art. 187. § 1. O przejściu udziału, jego części lub ułamkowej części udziału na inną osobę oraz o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału zainteresowani zawiadamiają spółkę, przedstawiając dowód przejścia bądź ustanowienia zastawu lub użytkowania. Przejście udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności”.

Forma zawiadomienia jest dowolna. Zawiadamia się spółkę, a wiec jej zarząd.

Przy nabyciu udziałów przez Pana niewątpliwie spółka została zawiadomiona wraz z dowodem przejścia. Wszak Pan, jako członek zarządu, wiedział o tym fakcie. Podobnie rzecz miała się przy sprzedaży udziałów przez Pana na rzecz Pana Z. Dopiero po zbyciu udziałów został Pan odwołany.

W stosunkach wewnętrznych zbycie udziałów jest skuteczne po zawiadomieniu spółki o tym fakcie. Spółka została zawiadomiona, a więc nie są Państwo jej wspólnikami od chwili dokonania zawiadomienia spółki.

A skoro spółka została zawiadomiona, to Pan Z nabył udziały i miał prawo Pana odwołać. Nie jest Pan w zarządzie spółki od dnia odwołania. Tak samo Pana żona i syn powinni zostać odwołani lub złożyć na Pana ręce, jako przedstawiciela spółki, rezygnację po dniu zbycia udziałów dla Pana.

Fakt rezygnacji z zarządu powoduje ustanie członkostwa z dniem złożenia rezygnacji, a w przypadku odwołania – z dniem odwołania. Zmartwieniem spółki jest jedynie ujawnienie tego faktu jak i sprzedaży spółki w KRS.