Rozliczenie z US za pracę w Islandii

Ustalenie rezydencji podatkowej

Na ogół obowiązki związane z opodatkowaniem określonej osoby uzależnione są od tego gdzie ma ona miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) – za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy) – za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) wymienione w art. 3 ust. 2b) ustawy PIT w tym z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia”.

Powyższe zasady stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Islandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Islandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Reykjaviku dnia 19 czerwca 1998 roku stanowi, że określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to państwo, jego jednostkę terytorialną lub władzę lokalną. Jednakże określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko w tym Państwie.

Jedynie jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

1. osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
2. jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;
3. jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;
4. jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Zatem, jeśli Pani miejscem zamieszkania jest Islandia, zgodnie z ww. regułami, to nie ma (nie miała) Pani w Polsce nieograniczonego obowiązku podatkowego, a jedynie obowiązek ograniczony, więc nie należałoby w takiej sytuacji rozliczać w Polsce osiąganych na Islandii dochodów/przychodów.

Jak rozliczyć emeryturę z Islandii?

Zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy z Islandią zasadą (od której istnieje szereg wyjątków np. dla pracy najemnej, wykonywanej na pokładzie statku morskiego) jest, że płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. Ma więc znaczenie, gdzie ma się miejsce zamieszkania. Od tego zależy też stosowanie metod unikania podwójnego opodatkowania bowiem jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami umowy może być opodatkowany w Islandii, Polska zwolni taki dochód lub majątek z opodatkowania (z pewnymi wyjątkami).

Zaś co do emerytur art. 18 umowy jasno stanowi, że z uwzględnieniem postanowień artykułu 19 ust. 2 umowy, emerytury i inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie, z tytułu jej wcześniejszej pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, w którym odbiorca emerytury ma miejsce zamieszkania. Nie dotyczy to emerytur tzw. pracowników państwowych – emerytura wypłacana lub pochodząca z funduszy umawiającego się państwa, jego jednostki terytorialnej lub władzy lokalnej, osobie fizycznej z tytułu świadczenia usług na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub władzy lokalnej podlega opodatkowaniu tylko w tym państwie, ale taka emerytura podlega jednak opodatkowaniu tylko w drugim umawiającym się państwie, jeśli osoba jest obywatelem tego państwa i ma w nim miejsce zamieszkania.

Reasumując, musi Pani określić swoje miejsce zamieszkania według norm, które Pani opisałem i postąpić zgodnie z przywołanymi normami, które uzależniają opodatkowanie od miejsca zamieszkania. Emerytury zwyczajne podlegają opodatkowaniu tylko w Pani miejscu zamieszkania – co do zasady zatem obie emerytury winny być opodatkowane w tym samym kraju, a którym, to zależy, gdzie ma Pani miejsce zamieszkania. Nie jest więc „powiedziane”, że cokolwiek grozi Pani ze strony krajowego US.