Zakup podrobionego dyplomu - jaka grozi kara?

Posługiwanie się podrobionym dokumentem

Polskie prawo karze zarówno posługiwanie się sfałszowanym dokumentem (art. 270 § 1 Kodeksu karnego, w skrócie K.k.), jak i czynienie przygotowania do posługiwania się sfałszowanym dokumentem (art. 270 § 3 K.k.).

„Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

(…)

§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

W mojej ocenie – na podstawie podanych informacji – prokurator może postawić Pani znajomemu co najwyżej zarzut czynienia przygotowania do posługiwania się sfałszowanym dokumentem, pod warunkiem wykazania spełnienia przesłanek z art. 16 K.k.

„Art. 16. § 1. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.

§ 2. Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi”.

Zamiar użycia podrobionego dyplomu

Zgodnie z treścią art. 16 § 1 K.k. prokurator, aby postawić Pani znajomemu zarzut czynienia przygotowania do posługiwania się sfałszowanym dokumentem, musi wykazać, iż Pani znajomy zamierzał użyć podrobionego dyplomu. W celu tego ustalenia prokurator chce teraz przesłuchać Pani znajomego.

Można by wykazać, iż Pani znajomy chciał użyć podrobionego dyplomu na przykład w sytuacji, gdyby brał on udział w konkursie na wyższe stanowisko, na które wymagane byłyby pewne kompetencje, a ich posiadanie potwierdzałby sfałszowany dyplom. W takiej sytuacji zarzut poczynienia przygotowania do posługiwania się sfałszowanym dokumentem byłby uzasadniony.

Należy przy tym pamiętać, że wszelkie wątpliwości rozstrzyga się na korzyść podejrzanego.

Jeżeli jednak nie istnieją okoliczności, na podstawie których prokurator mógłby udowodnić zamiar posługiwania się podrobionym dyplomem, Pani znajomemu nic nie grozi.

Zakup podrobionego dyplomu wyższej uczelni do celów prywatnych

Na przesłuchaniu może powiedzieć, iż kupił sobie dyplom, aby się dowartościować, zrobić wrażenie na swoich znajomych – a więc dla celów prywatnych, bez chęci używania gdzie indziej.

Jeżeli prokurator nie przedstawi Pani znajomemu zarzutów, to fakt leczenia psychiatrycznego nie będzie miał znaczenia. Miałby znaczenie, gdyby prokurator postawił zarzuty, gdyż sam fakt leczenia psychiatrycznego obliguje prokuratora do poddania podejrzanego badaniom celem ustalenia stopnia zdolności do rozpoznania znaczenia swojego czynu lub pokierowania swoim postępowaniem.

Brak zdolności do rozpoznania znaczenia swojego czynu lub pokierowania swoim postępowaniem jest przesłanką do umorzenia postępowania.

Przygotowania do posługiwania się podrobionym dokumentem

Gdyby Pani znajomy był jednak winny czynienia przygotowania do posługiwania się sfałszowanym dokumentem, to mając na uwadze, że maksymalna kara przewidziana za ten czyn to 2 lata pozbawienia wolności, może powalczyć o warunkowe umorzenie postępowania.

Zgodnie z art. 66 Kodeksu karnego:

„Art. 66. § 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

§ 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności”.

Warunkowe umorzenie postępowania powoduje, iż osoba, której dotyczy, zachowuje status osoby niekaranej.