Pobieranie renty rodzinnej przez studenta a praca

Renta rodzinna dla dzieci zmarłego

Aktem prawnym regulującym problematykę renty rodzinnej jest ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Zasadniczą funkcją renty rodzinnej jest dostarczenie członkom rodziny zmarłego (pracownika, rencisty, emeryta) środków utrzymania niezbędnych do zaspokojenia ich podstawowych potrzeb. Stanowi rekompensatę dochodu utraconego wskutek śmierci osoby bliskiej.

Renta rodzinna przysługuje dzieciom zmarłego, który w chwili śmierci miał prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo choćby spełniał warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń.

W myśl art. 68 ustawy – rentę rodzinną uzyskają dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i przysposobione:

• do ukończenia 16 lat,
• do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie wymienionym w poprzednich punktach.

Renta rodzinna po ukończeniu 25 lat

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów, prawo do renty rodzinnej przedłuża mu się do zakończenia tego roku edukacji.

Pobieranie nauki w szkole lub na uczelni umożliwia uzyskanie i wypłatę renty rodzinnej aż do czasu ukończenia nauki lub zakończenia programowego toku studiów, wskazanego w zaświadczeniu odpowiedniej placówki. Przepisy ustanawiają jednak granicę wiekową, po przekroczeniu której świadczenie to już nie przysługuje. Granicę tę wyznacza ukończenie przez ucznia lub studenta 25. roku życia. Jeśli osiągnął on 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, ZUS przedłuża mu prawo do renty rodzinnej do zakończenia tego roku studiów.

Dla prawa do renty rodzinnej nie ma znaczenia to, czy dziecko uzyskuje jakieś własne dochody, np. ze stosunku pracy lub umowy-zlecenia. W ustawie nie ma takiego warunku. Osiąganie określonego przychodu może wpływać jedynie na zawieszenie ustalonego prawa lub zmniejszenie świadczenia. Ma na to wpływ wysokość i źródło dochodów.

Pracujący student a renta rodzinna

W myśl art. 104 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. A taką działalnością jest zatrudnienie, służba lub inna praca zarobkowa albo prowadzenie pozarolniczej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.;) – osoby wykonujące pracę na podstawie umowy-zlecenia nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Skoro zatem student wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, przychody przez niego osiągane z tytułu wykonywania tej umowy pozostają bez wpływu na zawieszenie lub obniżenie renty rodzinnej.

Czy osoba pobierająca rentę rodzinną powinna powiadomić ZUS o podjęciu dodatkowej pracy zarobkowej?

Natomiast jeżeli Pani córka wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, to podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, wspomina Pani, że pracodawca odprowadzał składki. Zatem osiągany przez córkę dochód będzie miał wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej ulega bowiem zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS. Jeżeli zaś osiągnęła przychód w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, nie więcej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia.

Osoba pobierająca rentę rodzinną powinna powiadomić ZUS o podjęciu dodatkowej pracy zarobkowej i o tym, ile z tego tytułu zarabia. Można tego dokonać na formularzu ZUS Rw-73 lub też w inny sposób. Istotne jest, aby z zawiadomienia tego wynikało, od kiedy została podjęta dodatkowa praca zarobkowa i jaka jest wysokość przychodu. Niepowiadomienie jednostki terytorialnej ZUS o podjęciu takiej pracy i osiąganiu przychodu spowoduje późniejsze ustalenie nienależnego świadczenia za okres tej pracy, co będzie podstawą dochodzenia przez ZUS zwrotu tej kwoty, np. w czasie, gdy Pani córka nie będzie już posiadała dodatkowego źródła zarobkowania. Niemniej proszę to uczynić niezwłocznie i nie zapomnieć o wykazaniu przychodu w zeznaniu rocznym.

Z własnej praktyki doradzam, aby córka wzięła dowód, ostatnie odcinki renty, ustawiła się w kolejce do informacji w oddziale ZUS-u, a jak już będzie jej kolej, to niech „udaje Greka”, że nie wiedziała o konieczności zgłoszenia, zapomniała, miała straszne egzaminy i jakoś tak umknęło to jej uwadze, niech „uderzy się w pierś”, wyrazi czynny żal, a z całą pewnością jej tam pomogą i będzie po sprawie.