Negatywna ocena pracy nauczyciela

Ocena pracy nauczyciela

Zgodnie z art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (j.t. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) praca nauczyciela, z wyjątkiem pracy nauczyciela stażysty, podlega ocenie. Ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:

1. nauczyciela;
2. organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3. organu prowadzącego szkołę;
4. rady szkoły;
5. rady rodziców.

Ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy i jest zakończona stwierdzeniem uogólniającym:

1. ocena wyróżniająca;
2. ocena dobra;
3. ocena negatywna.

Oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, który przy jej dokonywaniu może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego. Ocenę pracy ustala się po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń. Od ustalonej oceny, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, przysługuje:

1. nauczycielowi – prawo wniesienia odwołania, za pośrednictwem dyrektora szkoły, do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą;
2. dyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły – prawo złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny jego pracy do organu, który tę ocenę ustalił.

Odwołanie się od oceny pracy nauczyciela

Organ, o którym mowa wyżej, powołuje w celu rozpatrzenia odwołania lub wniosku zespół oceniający. Od oceny dokonanej przez zespół oceniający nie przysługuje odwołanie.

Praca nauczyciela jest oceniana w dwojakim trybie: „zwykłej” oceny, na podstawie art. 6a KN stosowanej wobec wszystkich nauczycieli, oraz oceny dorobku zawodowego, dokonywanej na podstawie art. 9c ust. 6 KN w stosunku do nauczycieli ubiegających się o uzyskanie wyższego stopnia awansu zawodowego. W przypadku tej pierwszej obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują dokonywania obligatoryjnej oceny w sztywno ustalonych okresach. Zasadą jest natomiast ocenianie nauczyciela na wniosek uprawnionego podmiotu lub z inicjatywy dyrektora szkoły.

Lista podmiotów uprawnionych do wnioskowania o dokonanie oceny pracy nauczyciela

Lista podmiotów uprawnionych do wnioskowania o dokonanie oceny pracy nauczyciela jest obszerna. Przede wszystkim powyższe prawo służy samemu zainteresowanemu, a oprócz tego: radzie szkoły, radzie rodziców, organowi prowadzącemu szkołę i organowi nadzoru pedagogicznego. Rada pedagogiczna nie jest organem uprawnionym do składania wniosku o dokonanie oceny pracy nauczyciela. Jeżeli jednak w danej szkole nie została powołana rada szkoły, jej zadania wykonuje rada pedagogiczna. Dotyczy to w tym przypadku również prawa wnioskowania o dokonanie oceny pracy nauczyciela.

Oceniany nauczyciel lub dyrektor szkoły może od ustalonej oceny pracy wnieść odwołanie. W przypadku nauczyciela jest to odwołanie do organu nadzoru pedagogicznego składane w terminie 14 dni od doręczenia oceny, za pośrednictwem dyrektora szkoły.

Kryterium oceny pracy nauczyciela

Kryterium oceny pracy nauczyciela stanowi stopień realizacji zadań określonych w art. 6 Karty Nauczyciela i art. 4 ustawy, zadań statutowych szkoły oraz obowiązków określonych w art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela – ustalony w wyniku sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

Na ocenę pracy nauczyciela nie mogą mieć wpływu jego przekonania religijne i poglądy polityczne, a także fakt odmowy wykonania przez nauczyciela polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania nauczyciela, że wydane polecenie byłoby sprzeczne z dobrem ucznia, dobrem służby albo dobrem publicznym.

Dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela, uwzględniając w szczególności:

1. poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prawidłowość realizacji innych zadań zawodowych wynikających ze statutu szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, kulturę i poprawność języka, pobudzanie inicjatywy uczniów, zachowanie odpowiedniej dyscypliny uczniów na zajęciach;
2. zaangażowanie zawodowe nauczyciela (uczestnictwo w pozalekcyjnej działalności szkoły, udział w pracach zespołów nauczycielskich, podejmowanie innowacyjnych działań w zakresie nauczania, wychowania i opieki, zainteresowanie uczniem i jego środowiskiem, współpraca z rodzicami);
3. aktywność nauczyciela w doskonaleniu zawodowym;
4. działania nauczyciela w zakresie wspomagania wszechstronnego rozwoju ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb;
5. przestrzeganie porządku pracy (punktualność, pełne wykorzystanie czasu lekcji, właściwe prowadzenie dokumentacji).

Uzyskanie negatywnej oceny pracy nauczyciela

Uzyskanie negatywnej oceny pracy stanowi podstawę rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania bądź umowy o pracę na czas nieokreślony z końcem miesiąca, w którym upływa 3-miesięczne wypowiedzenie, licząc od otrzymania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy. Pomimo iż od ustalonej oceny pracy nauczyciel nie może odwoływać się do sądu pracy, ocena ta może jednak zostać poddana kontroli sądu, jeżeli jest przyczyną rozwiązania stosunku pracy. W wyroku z dnia 29 czerwca 2000 r., I PKN 710/99, OSNP 2002, nr 1, poz. 6, Sąd Najwyższy uznał, że „sąd pracy rozpatrujący powództwo nauczyciela o przywrócenie do pracy kontroluje prawidłowość i rzetelność negatywnej oceny pracy nauczyciela zatrudnionego na czas nieokreślony jako przesłanki rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6a i 27 ust. 3 ustawy [...] Karta Nauczyciela”. Podobnie Sąd Najwyższy orzekł we wcześniejszym wyroku z dnia 9 grudnia 1998 r., I PKN 500/98, OSNP 2000, nr 3, poz. 106.

Komu przysługuje zasiłek chorobowy?

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:

1. nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
2. nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Głównym celem tego uregulowania jest zabezpieczenie materialne pracownika na wypadek czasowej przeszkody w podjęciu nowego zatrudnienia, ujmowane również jako zabezpieczenie pracownika przed utratą zarobków na wypadek przemijających przeszkód w ich zdobywaniu, wywołanych chorobą. Unormowanie to ma więc charakter gwarancyjny, ochronny, zabezpieczający środki utrzymania ubezpieczonego i jego rodziny na czas uniemożliwiający wyszukanie nowego źródła dochodu (uchwała SN z dnia 10 grudnia 1984r., III UZP 55/84, OSPiKA 1985, z. 7-8, poz. 154; wyrok SN z dnia 5 grudnia 1984 r., II URN 161/84, niepubl.; wyrok SN z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 68/99, OSNP 2000, nr 19, poz. 726 – podjęte jeszcze na tle art. 6 poprzednio obowiązującej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). W orzecznictwie podniesiono również, że prawo do tego świadczenia dyktowane jest koniecznością ochrony wytworzonej przez chorobę przerwy w pracy (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 18 kwietnia 1996 r., II UZP 23/95, OSNAPiUS 1996, nr 24, poz. 376). Na gruncie obowiązującej ustawy podnosi się, że ryzykiem chronionym jest niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością, a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania (wskazana powyżej uchwała SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/01).

Zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego

Warunkiem otrzymania zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego jest wystąpienie łącznie czterech przesłanek:

1. utrata zdolności do pracy z powodu choroby musi nastąpić w czasie tzw. okresu ochronnego – niezdolność do pracy powstać musi nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego (a w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby – nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego);
2. niezdolność do pracy musi trwać co najmniej 30 dni – niezdolność ta nie może być przerwana, a zatem musi być orzeczona w ciągłości; ustawodawca nie zawarł przy konstruowaniu tej przesłanki warunku, by nieprzerwana niezdolność do pracy musiała wynikać z tego samego stanu chorobowego, dlatego nie ma znaczenia i dopuszczalne jest, by kolejne zaświadczenia lekarskie stwierdzały niezdolność do pracy spowodowaną zupełnie innymi chorobami, jedynie pod warunkiem, by pomiędzy okresami orzeczonej niezdolności do pracy nie było przerwy;
3. niejako wstępnym warunkiem nabycia prawa do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego jest posiadanie stosownego okresu wyczekiwania, tj. co najmniej 30-dniowego;
4. brak okoliczności wykluczających nabycie prawa do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego – warunek ten można nazwać negatywnym.

Po ustaniu ubezpieczenia zasiłek chorobowy można otrzymać w następujących sytuacjach:

• niezdolność do pracy powstała jeszcze podczas zatrudnienia i trwa nieprzerwanie po jego ustaniu;
• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia i trwa przynajmniej 30 dni;
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy ujawniają się w okresie dłuższym niż 14 dni.

Wobec powyższego należy podkreślić, że po pierwsze ocena pracy nauczyciela musi odbywać się w oparciu o określone kryteria, ocenie mogą podlegać jedynie obowiązki wynikające z KN. W mojej opinii wystawienie oceny negatywnej nauczycielowi, który przebywał na zwolnieniu lekarskim, ale po jego zakończeniu realizował swoje zadania, nie powinno mieć miejsca. Oczywiście od ustalonej oceny może się Pani odwołać, a jeśli stanie się ona przyczyną zwolnienia – przysługuje Pani odwołanie do sądu pracy.

Choroba Pani może chwilowo powstrzymać dokonanie oceny, jednakże proszę pamiętać, że przepisy nie zabraniają dokonywać oceny w czasie, gdy nauczyciel jest na krótkotrwałym zwolnieniu lekarskim.

Co do zwolnienia lekarskiego – może Pani po rozwiązaniu stosunku pracy z niego skorzystać, jeśli choroba rozpocznie się najpóźniej 14 dni od dnia rozwiązania stosunku pracy.