.
Udzieliliśmy ponad 127,5 tys. porad prawnych i mamy 14 468 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Kto decyduje o miejscu pochówku zmarłego?

Pytanie dotyczy grobu z lat 80-tych ubiegłego wieku, w którym spoczywają moi dziadkowie. Rok temu uiściłem zaległą opłatę za ten grób (żył mój ojciec i jego siostra – dzieci dziadków). Jeszcze tego samego roku za zgodą rodziny pochowaliśmy w tym grobie mojego kuzyna (siostrzeńca taty). Z racji tego pochówku poinformowałem ojca i ciocię o zamiarze zmiany nagrobka, nie mieli nic przeciwko temu. Ciocia mieszka w innym mieście, nie opiekuje się tym grobem i nie zamierza też być tu pochowana, jednak nie spodobał się jej sposób umieszczenia nazwisk zmarłych na nowym nagrobku i złożyła do administracji cmentarza zastrzeżenie. Zgodnie z jego treścią musi być ona o wszelkich czynnościach (remontach, pochówkach) informowana i ona jedyna może wyrazić zgodę na chowanie kolejnych osób. Dowiedziałem się o tym tydzień temu, organizując pogrzeb mojego taty. Ciotka wyraziła zgodę na pochowanie w tym grobie swojego brata, jednak dręczy mnie pytanie, jak to będzie wyglądało w przyszłości. Jakie ja jako syn zmarłego mam prawo do grobu? Czytałem, że zastrzeżenie można złożyć, jeżeli uiści się opłatę, czy fakt, iż to ja ją uiściłem, zmienia prawomocność owego zastrzeżenia? Proszę o wyjaśnienia, nie chciałbym w przyszłości mieć problemów z pochówkiem swojej matki albo żeby moja rodzina miała taki problem z moim pochówkiem.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Kto decyduje o miejscu pochówku zmarłego?

Przepisy dotyczące pochówku

Na początek zacytuję przepisy:

 

Art. 7 i art. 10 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych:

 

„Art. 7. 1. Grób nie może być użyty do ponownego chowania przed upływem lat 20.

2. Po upływie lat 20 ponowne użycie grobu do chowania nie może nastąpić, jeżeli jakakolwiek osoba zgłosi zastrzeżenie przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą za pochowanie zwłok. Zastrzeżenie to ma skutek na dalszych lat 20 i może być odnowione.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do chowania zwłok w grobach murowanych przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, a także do chowania urn zawierających szczątki ludzkie powstałe w wyniku spopielenia zwłok.

4. Dozwolone są umowy, przedłużające termin, przed upływem którego nie wolno użyć grobu do ponownego pochowania.

5. Niezależnie od powyższych przepisów jest wzbronione użycie do ponownego pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych (ze względu na swą dawność lub osoby, które są w nich pochowane, lub zdarzenia, z którymi mają związek) albo wartość artystyczną.

6. W istniejących grobach murowanych dopuszcza się chowanie zwłok osób zmarłych w ciągu 20 lat po wydaniu decyzji o zamknięciu cmentarza. Przy zmianie przeznaczenia terenu cmentarnego przepis art. 6 ust. 4 ma zastosowanie również do zwłok pochowanych w tym dwudziestoletnim okresie.”

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kto ma prawo pochowania zwłok ludzkich?

Art. 10. 1. Prawo pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

1) pozostały małżonek(ka);

2) krewni zstępni;

3) krewni wstępni;

4) krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa;

5) powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.”

 

Art. 7 ust. 2 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych nie reguluje stosunków pomiędzy osobami bliskimi osoby zmarłej. Prawidłowa wykładnia tego przepisu stanowi, że po upływie dwudziestu lat od poprzedniego pochówku zarządca może to miejsce wykorzystać.

 

Przepis ten nie zawiera stwierdzenia, że osoba dokonująca opłat staje się dysponentem grobu. Sens przepisu sprowadza się do uniemożliwienia zarządcy cmentarza rozporządzenia grobem przez kolejnych 20 lat. Czyli grób, za który uiszczono opłatę, nie może być użyty do ponownego chowania, a nie na tym, że osoba, która uiściła opłatę, staje się „właścicielem grobu”, czy też nabywa „prawo do grobu”.

Umowa z zarządem cmentarza o korzystanie z grobu

Opłata wniesiona przez Pana ma więc znaczenie o tyle, że na 20 lat została zawarta umowa z zarządem cmentarza o korzystanie z grobu. Stanowi ona gwarancję, że przez okres, za który została uiszczona opłata, nie będzie tam pochowana inna osoba (spoza rodziny), nawet gdyby grób został zaniedbany.

 

Złożenie zastrzeżenia i opłata za pochowanie zwłok nie daje swobody decyzji, czy i kto powinien być w grobie pochowany. To uprawnienie pozostaje wspólne dla osób bliskich zmarłego, wynika to chociażby z art. 10 tej ustawy.

 

Fakt, że jeden z członków rodziny jest fundatorem grobu rodzinnego, nie może uszczuplać uprawnień pozostałych członków rodziny. Inni członkowie najbliższej rodziny zmarłego mają również wiele uprawnień do grobu, np. prawo do stałego odwiedzania grobu, stałego utrzymywania go w należytym stanie, prawo dokonywania zmian o charakterze dekoracyjnym (wyrok Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 8 listopada 2007 r., III CSK 151/07). SN przyjął, że nie można uznać, iż osoba, która wybudowała grób rodzinny, może sama decydować o prawie pochowania w nim zwłok innych osób, poza zwłokami tej osoby, dla której grób został wybudowany.

Prawo do rozporządzania grobem

Jedyny wyjątek dotyczy więc sytuacji, gdy grób rodzinny wybudowała (ufundowała) jedna osoba. W takim wypadku ma ona prawo do wyłącznego rozporządzania tym grobem, ale tylko raz, mianowicie przez pochowanie w nim pierwszego zmarłego. Z chwilą pochowania pierwszego zmarłego osoby najbliższe, określone w art. 10 ust. 1, nabywają określone uprawnienia.

 

Natomiast wpisy dokonywane w księdze grobów mają charakter porządkowy, ułatwiający ustalenie miejsca pochowania. Księga grobów nie służy dokonywaniu wpisów określających kolejność, w jakiej wskazane osoby mogą być w przyszłości w grobie pochowane, czy też jakie osoby pochowane być w grobie nie mogą.

 

W przypadku sporu pomiędzy współuprawnionymi do grobu o dokonanie czynności dotyczącej tego grobu (zwykle jest to pochówek) – decyduje sąd.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Hanna Żurowska

Radca prawny od 1994 r., mediator, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego i nowych technologii. Zajmuje się sporządzaniem regulaminów sprzedaży przez internet, polityk prywatności oraz umów z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego. Udziela także porad prawnych z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, prawa pracy oraz prawa handlowego i gospodarczego, jak również windykacji należności. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu