.
Udzieliliśmy ponad 127,5 tys. porad prawnych i mamy 14 468 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Jak zmusić dorosłe dziecko do dokładania się do czynszu i rachunków?

• Data: 02-01-2024 • Autor: Iryna Kowalczuk

Wspólne zamieszkiwanie rodziców z dorosłymi dziećmi, które nie chcą opuścić rodzinnego gniazda, może rodzić problemy. Co zrobić, gdy pełnoletnia córka pracuje, ale nie przyczynia się do utrzymania domu, a jej zachowanie prowadzi do konfliktów rodzinnych? Oto praktyczny przewodnik, jak skutecznie podjąć działania prawne, aby zachęcić ją do samodzielności albo zadbać o własne interesy, kiedy wspólne zamieszkiwanie staje się niemożliwe. Te zagadnienia omówimy na przykładzie sprawy, z jaką zwrócił się do nas pan Franciszek.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Jak zmusić dorosłe dziecko do dokładania się do czynszu i rachunków?

Córka pana Franciszka jest pełnoletnia i pracuje. Nie chce jednak dokładać się do kosztów utrzymania mieszkania. Co gorsza, jej zachowanie pozostawia wiele do życzenia, nie szanuje rodziców i im ubliża. Doszło nawet do interwencji policji. W tej trudnej sytuacji pan Franciszek pyta, czy i jak można zmusić dorosłą córkę do płacenia za mieszkanie lub do wyprowadzki.

Obowiązki pełnoletniego dziecka zamieszkującego z rodzicami

Kwestię obowiązków dziecka zamieszkującego wspólnie z rodzicami regulują odpowiednie przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. I tak, zgodnie z przepisem art. 87 K.r.i.o. rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. Natomiast art. 91 § 1 mówi o tym, że „dziecko, które ma dochody z własnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka u rodziców”. Ponadto (§ 2) „dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie”.

 

Istotne jest jednak to, że zarówno doktryna, jak i orzecznictwo stoją na stanowisku, iż powyższe normy prawne w zasadzie nie mogą stanowić samoistnej podstawy roszczenia rodziców względem dziecka, a ich charakter określany jest raczej mianem „wychowawczego”.

 

Wyjątkowo jednak w nauce prawa pojawiają się głosy, że jeśli dziecko uzyskuje dochody z własnej pracy, a mimo to nie uczestniczy w kosztach swojego utrzymania, rodzice uprawnieni są do zwrócenia się do sądu opiekuńczego o wydanie nakazu zajęcia wynagrodzenia dziecka i przekazanie go rodzicom. Nie tylko pogląd ten nie jest jednak stanowiskiem ugruntowanym, ale ponadto działanie takie mogłoby nastąpić w zasadzie tylko wtedy, gdy dziecko posiadałoby stałe źródło dochodu.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wystąpienie o eksmisję córki

Mając zatem powyższe na uwadze, stwierdzić należy, iż w sytuacji pana Franciszka i jego żony jedynym działaniem, które może odnieść określony skutek, jest wystąpienie o eksmisję córki z ich mieszkania jako osoby, która nie posiada żadnego tytułu do jego zajmowani. Co istotne, obowiązek alimentacyjny rodziców (pana Franciszka i jego żony) względem córki ustał w chwili, gdy po osiągnięciu pełnoletności córka stała się zdolna do samodzielnego utrzymania, tj. ma możliwość wykonywania pracy zarobkowej i uzyskiwania dochodu.

 

W ewentualnym pozwie o eksmisję pan Franciszek powinien wskazać, że po jego i małżonki stronie, jako właścicieli mieszkania, nastąpił brak woli do kontynuowania użyczenia tego mieszkania ich córce. Żądanie eksmisji jest wyrazem tego, że właściciele mieszkania są przeciwni, by ich pełnoletnie i samodzielne dziecko nadal zamieszkiwało w ich domu. Stosowny pozew o eksmisję wnosi się do sądu rejonowego. Opłata od takiego pozwu jest stała i wynosi 200 zł.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Czy córka wyrzucona z mieszkania rodziców ma prawo do lokalu socjalnego?

Pan Franciszek nie musi zapewniać córce mieszkania zastępczego. W toku postępowania o eksmisję sąd ustali, czy przysługuje jej uprawnienie do lokalu socjalnego.

 

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (j.t. Dz. U. 2005 r. Nr 31, poz. 266) w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do przyznania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną (art. 14 ust. 3). Stosownie do art. 14 ust. 4 ustawy sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

  1. kobiety w ciąży,
  2. małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,
  3. obłożnie chorych,
  4. emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
  5. osoby posiadającej status bezrobotnego,
  6. osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały
    – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

 

Jeżeli córka pana Franciszka nie spełnia powyższych warunków, to sąd nie ma obowiązku przyznania jej uprawnienia do lokalu socjalnego. Sąd może jednak takie uprawnienie przyznać ze względu na sytuację materialną, osobistą, zdrowotną i rodzinną tej młodej osoby, która powoduje, że nie jest ona w stanie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

 

Trudno powiedzieć, ile może trwać postępowanie w sprawie – zależy to od aktualnego obłożenia sądu, w którym toczyć się będzie sprawa. Jednak ta sprawa nie wydaje się być trudna czy zawiła pod względem prawnym i nie powinna trwać długo. Myślę, że w ciągu kilku miesięcy, po przeprowadzeniu 2-3 rozpraw w sprawie, postępowanie się zakończy.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu rodziców

Ponadto, poza roszczeniem o nakazanie opuszczenia lokalu, przysługiwałoby również panu Franciszkowi roszczenie o zapłatę przez córkę odszkodowania za korzystanie z lokalu rodziców bez podstawy prawnej, które to uprawnienie wynika z treści art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. Zgodnie bowiem z tym przepisem „osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie”. Takie odszkodowanie powinno odpowiadać wysokością czynszowi najmu takiego lokalu (lub jego części), jaki obowiązuje na wolnym rynku.

Ponoszenie opłat za media w mieszkaniu rodziców

Niezależnie od kwestii ewentualnej eksmisji córki z mieszkania należy stwierdzić, iż nie ma żadnego uzasadnienia, aby nie ponosiła ona odpłatności za media (prąd, gaz, woda itp.). Stosownie do art. 713 Kodeksu cywilnego – biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

 

Ponoszenie opłat za zużyte media mieści się w zakresie ponoszenia zwykłych kosztów utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli więc córka pana Franciszka nie płaci za media, a te opłaty ponosi on wraz z żoną, to na drodze sądowej rodzice mogą żądać zwrotu poniesionych kosztów, za które powinna płacić dorosła córka.

 

Reasumując: w pierwszej kolejności rodzice powinni podjąć z córką rozmowę na temat ciążącego na niej obowiązku partycypowania w kosztach utrzymania mieszkania oraz przedstawić jej wyżej wymienione konsekwencje dalszego uchylania się od ich wypełnienia. Jeżeli taka rozmowa nie przyniesie skutku, pan Franciszek wraz z żona powinni podjąć decyzję, czy chcą wystąpić na drogę sądową przeciwko córce i domagać się jej eksmisji oraz zasądzenia odszkodowania za korzystanie z zajmowanego przez nią lokalu (lub jego części). Ewentualnie mogą domagać się jedynie zapłaty wspomnianego odszkodowania, jeżeli obecność córki w domu nie jest dla nich na tyle uciążliwa, aby konieczna była jej eksmisja.

Przykłady

Przykład 1

Katarzyna jest samotną matką, która wychowywała Marka, zapewniając mu pełne wsparcie. Po studiach Marek wrócił do domu i mimo posiadania pracy nie chciał się przeprowadzić ani płacić czynszu. Katarzyna, cierpiąca na spadek dochodów i narastające napięcie, zdecydowała się na poważną rozmowę z synem o finansowej współodpowiedzialności, co ostatecznie doprowadziło do jego wyprowadzki i rozpoczęcia samodzielnego życia.

 

Przykład 2

Ania i Robert marzyli o spokojnej emeryturze, lecz ich dorosła córka Iza nadal mieszkała z nimi, nie płacąc za utrzymanie i często powodując konflikty. Po wielu nieudanych próbach mediacji rodzice zdecydowali się na skorzystanie z porady prawnej, co zaowocowało formalnymi rozmowami o finansowym wkładzie Izy w domowy budżet oraz ostatecznie jej decyzją o wyprowadzce i wynajęciu własnego mieszkania.

 

Przykład 3

Dorota i Jacek, chcąc zmotywować swojego syna Tomasza do większej samodzielności, stopniowo wprowadzali zasady współdzielenia kosztów życia domowego. Kiedy jednak Tomasz odmówił uczestnictwa w domowych obowiązkach i opłatach, pomimo stałej pracy, zdecydowali się na konsultację z prawnikiem. Ostatecznie, po serii spotkań i mediacji, Tomasz zrozumiał potrzebę niezależności i przeprowadził się, co pozytywnie wpłynęło na relacje rodzinne.

Podsumowanie

Podjęcie decyzji o działaniach wobec pełnoletniego dziecka, które nie chce się partycypować w domowych wydatkach, jest trudne, ale czasem konieczne. W artykule przedstawiliśmy praktyczne kroki prawne i życiowe, które mogą pomóc rodzicom w tej delikatnej sytuacji. Kluczowe jest otwarte porozumienie, a w ostateczności, skorzystanie z odpowiednich środków prawnych, by zachować harmonię w domu i wspierać dorosłe dzieci w drodze do samodzielności.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz wsparcia w trudnej sytuacji rodzinnej? Skorzystaj z naszych porad prawnych online i dostosowanych do Twojej sytuacji pism. Profesjonalna pomoc jest na wyciągnięcie ręki! Wystarczy, że do nas napiszesz, korzystając z okienka formularza umieszczonego pod tekstem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24 pełni funkcję administratora. Udziela porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu