Informacja o mandacie za złe parkowanie pozostawiona za wycieraczką samochodu – czy to zgodne z prawem?

Opłata za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. W myśl art. 13b ust. 1 wskazanej ustawy, opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo.

Kolejne przepisy art. 13b ustawy o drogach publicznych określają: zasady ustalania strefy płatnego parkowania (ust. 2) i upoważniają radę gminy (miasta) do ustalania takiej strefy (ust. 3) oraz do ustalania wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów w takiej strefie i do określenia sposobu pobierania tej opłaty (ust. 4 pkt 1 i 3).

W ust. 5 wymienionego artykułu ustawodawca określił między innymi dopuszczalne różnicowanie wysokości opłat w zależności od czasu parkowania, a w ust. 7 wskazał, że wymienione opłaty pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku – zarządca drogi.

Nieuiszczenie opłaty za parkowanie

Ponadto, zgodnie z art. 13f omawianej ustawy, za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową (ust. 1), przy czym wysokość i sposób jej pobierania określa rada gminy (miasta), lecz jej wysokość nie może przekraczać 50 zł (ust. 2), opłatę tę pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi (ust. 3).

Z reguły podstawę prawną do pobierania tego typu opłaty stanowią uchwały rady miasta (gminy). Uchwały takie są aktami prawa miejscowego i zgodnie z art. 87 ust. 2 Konstytucji RP stanowią źródło powszechnie obowiązującego prawa na terenie danej gminy (miasta) jako przepisy powszechnie obowiązujące – dotyczą więc każdego, kto parkuje pojazd na terenie wyznaczonej strefy płatnego parkowania.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że obowiązek ponoszenia opłat za pozostawienie pojazdu w strefie płatnego parkowania wynika z przepisów prawa, bez potrzeby jego konkretyzacji w drodze aktu indywidualnego np. decyzji (potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 07.12.2005 r., sygn. akt FSK 2580/04 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 26.07.2006 r., sygn. II SA/Sz 534/06).

Obowiązek ponoszenia opłat za pozostawienie pojazdu w strefie płatnego parkowania

Opłata dodatkowa, o której mowa w art. 13f ustawy o drogach publicznych, jest bowiem funkcjonalnie związana z opłatą za parkowanie pojazdu w strefie płatnego parkowania uregulowaną w art. 13 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, a ustawowe określenie: „Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową”, wskazuje na to, że obowiązek jej uiszczenia wynika z mocy prawa, zwłaszcza że ustawodawca nie przewidział konieczności wydawania w tym przedmiocie decyzji lub innego aktu administracyjnego.

Procedura ściągania kar finansowych za nieopłacone parkowanie różni się od egzekucji tradycyjnych mandatów. Po pierwsze należy pamiętać, że nieuiszczona opłata dodatkowa (potocznie nazywana mandatem) nie jest mandatem w ścisłym tego słowa znaczeniu. Po drugie, pismo, które zostaje zostawione za wycieraczką nie jest mandatem, a jedynie informacją o konieczności wniesienia opłaty dodatkowej – w związku z czym nie musi być ono doręczone do rąk kierowcy. Wystarczy więc, że znajdzie się za wycieraczką samochodu.

Procedura ściągania kar finansowych za nieopłacone parkowanie

Sądy administracyjne, czasami nawet w tym samym mieście, wydawały sprzeczne wyroki, uznając doręczenie za wycieraczką za skuteczne lub też odwrotnie – że jest to sprzeczne z przepisami procedury administracyjnej. Sprawą zainteresował się w końcu Rzecznik Praw Obywatelskich. Na jego wniosek Naczelny Sąd Administracyjny orzekł o legalności kar nałożonych w wyniku doręczenia za wycieraczkę (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 07.12.2005 r., sygn. akt FSK 2580/04). Takie doręczenie dokumentuje obowiązek dokonania zapłaty, ale go nie nakłada. Ten bowiem powstaje – jak już wcześniej zaznaczyłem – z mocy prawa. Druk za wycieraczką jest więc jedynie informacją o karze.

W przypadku braku możliwości identyfikacji sprawcy wykroczenia, czyli kiedy kierowcy nie ma w pobliżu pojazdu, wzywa się właściciela do wyjaśnienia. Jest to informacja dla kierującego o popełnionym przez niego wykroczeniu. Na odwrocie widnieje pouczenie, by w terminie do 7 dni zgłosić się do siedziby Straży Miejskiej. Dopiero gdy się tam kierowca stawi, wówczas ma możliwość wyjaśnienia, czy to on tak niefortunnie zaparkował samochód, czy też kierowcą był ktoś inny. Zgodnie z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, jeśli kierowca powierzył swój pojazd w użytkowanie innej osobie, ma obowiązek podać pełne dane personalne kierowcy, który popełnił wykroczenie.