Data wydania orzeczenia o niepełnosprawności

Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności

Po dokonaniu analizy przepisów dotyczących orzekania o niepełnosprawności muszę stwierdzić, że data złożenia wniosku istotnie byłaby tu właściwsza. Muszę jednak przyznać, że mogłam niedokładnie zrozumieć Pana pytanie, stąd proszę o kontakt, jeśli z udzielonych informacji będzie wynikało, że odpowiedź dotyczy nieco odmiennej sytuacji niż Pańska.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) „orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi także podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów”. Ustawa ta zawiera szereg przepisów dotyczących samego ustalenia niepełnosprawności, działania komisji orzekających oraz ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy „osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku”. Warunki, kryteria oceny zaliczania takich osób do osób niepełnosprawnych określone są w odrębnym rozporządzeniu, które jednak w kwestii Pana interesującej nie jest dla nas istotne.

Ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności

O niepełnosprawności i jej stopniu orzekają w I instancji powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Powiatowe zespoły orzekają na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecznej. W orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w szczególności:

1. odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby; 
2. szkolenia, w tym specjalistycznego; 
3. zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej; 
4. uczestnictwa w terapii zajęciowej; 
5. konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby; 
6. korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki; 
7. konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji; 
8. konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji; 
9. spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna). 

Zgodnie z art. 6c ustawy szczegółowe warunki orzekania o stopniu niepełnosprawności określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1328 z późn. zm.).

Co zawiera orzeczenie o niepełnosprawności?

Jeśli przyjrzeć się przepisom zawartym w tym akcie prawnym, to można dojść do wniosku, że orzeczenie komisji nie może zawierać daty innej niż złożenie wniosku, wydanie orzeczenia oraz daty, z jaką dana osoba stała się niepełnosprawna.

Powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły wydają odpowiednio orzeczenia o:  

niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 16 roku życia;  
stopniu niepełnosprawności osób, które ukończyły 16 rok życia;  
wskazaniach do ulg i uprawnień osób posiadających orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy.

Zgodnie z § 13 rozporządzenia „orzeczenie o niepełnosprawności zawiera:  

1) oznaczenie zespołu, który wydał orzeczenie;  
2) datę wydania orzeczenia;  
3) datę złożenia wniosku;  
4) podstawę prawną wydania orzeczenia;  
5) imię i nazwisko dziecka, datę urodzenia, adres zamieszkania lub pobytu oraz numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL); 
6) numer dokumentu potwierdzającego tożsamość dziecka;  
7) ustalenie lub odmowę ustalenia niepełnosprawności;  
8) symbol przyczyny niepełnosprawności;  
9) datę lub okres powstania niepełnosprawności;  
10) okres, na jaki orzeczono niepełnosprawność;  
11) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, określone przez skład orzekający;  
12) uzasadnienie;  
13) pouczenie o przysługującym odwołaniu;  
14) podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodniczącego składu orzekającego oraz pozostałych członków tego składu.  
2. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera:  
1) oznaczenie zespołu, który wydał orzeczenie;  
2) datę wydania orzeczenia;  
3) datę złożenia wniosku;  
4) podstawę prawną wydania orzeczenia;  
5) imię i nazwisko osoby zainteresowanej oraz numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL); 
6) datę i miejsce urodzenia osoby zainteresowanej oraz adres zamieszkania lub pobytu;  
7) numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;  
8) ustalenie lub odmowę ustalenia stopnia niepełnosprawności;  
9) symbol przyczyny niepełnosprawności;  
10) okres, na jaki orzeczono stopień niepełnosprawności;  
11) datę lub okres powstania niepełnosprawności;  
12) datę lub okres powstania ustalonego stopnia niepełnosprawności;  
13) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, określone przez skład orzekający;  
14) uzasadnienie;  
15) pouczenie o przysługującym odwołaniu;  
16) podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodniczącego składu orzekającego oraz pozostałych członków tego składu.  
3. Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień zawiera:  
1) oznaczenie zespołu, który wydał orzeczenie;  
2) datę wydania orzeczenia;  
3) datę złożenia wniosku;  
4) podstawę prawną wydania orzeczenia;  
5) imię i nazwisko osoby zainteresowanej oraz numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL); 
6) datę i miejsce urodzenia osoby zainteresowanej oraz adres zamieszkania lub pobytu;  
7) numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;  
8) stopień niepełnosprawności;  
9) symbol przyczyny niepełnosprawności;  
10) datę lub okres powstania niepełnosprawności;  
11) okres, na jaki wydano orzeczenie;  
12) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, określone przez lekarza - członka powiatowego zespołu;  
13) uzasadnienie;  
14) pouczenie o nieprzysługującym odwołaniu;  
15) podpis z podaniem imienia i nazwiska lekarza – członka zespołu orzekającego”.  

Czy w orzeczeniu o niepełnosprawności znajduje się informacja o dacie od której należą się świadczenia?

Jak Pan widzi, w żadnym z orzeczeń nie ma informacji o dacie, od której świadczenia się należą. Jest jedynie data powstania niepełnosprawności. W przypadku dzieci, które nie ukończyły 16. roku życia, zgodnie z § 14 rozporządzenia datę lub okres powstania niepełnosprawności dziecka ustala się na podstawie przebiegu schorzenia, dokumentacji medycznej oraz zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia dziecka wydanego na podstawie odrębnych przepisów.  Jeżeli z przedłożonej dokumentacji oraz przebiegu schorzenia nie da się ustalić okresu lub daty powstania niepełnosprawności dziecka, za datę tę należy przyjąć datę złożenia wniosku do powiatowego zespołu.  

W tym sensie zgadzam się z Panem, że to ta data decyduje o nabyciu prawa do ulg i świadczeń.

Data wypłaty świadczenia

Konkretne jednak świadczenia przyznawane są na podstawie odrębnych przepisów. Mowa tu oczywiście o ustawie o świadczeniach rodzinnych, gdzie uregulowano zasiłki i świadczenia rodzinne. W przypadku ubiegania się o te świadczenia datą, od której należy je wypłacać, jest ewidentnie data złożenia wniosku. Potwierdziły to wielokrotnie sądy administracyjne. W wyroku z dnia 4 sierpnia 2008 roku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (sygn. akt II SA/Łd 441/2008) czytamy: „W postępowaniu o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego obowiązuje zasada wnioskowości, wyrażona w art. 23 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Początkowy termin przyznawania świadczenia, wiązać należy zatem z momentem podjęcia przez uprawniony podmiot inicjatywy zmierzającej do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, o którym mowa w art. 23 ust. 4 pkt 4 lit. b ustawy o świadczeniach rodzinnych”.

Jeśli byłaby możliwość zeskanowania dokumentu, o którym pisał Pan w swoim pytaniu, proszę o jego podesłanie. Będę mogła wówczas odnieść się do konkretnej sytuacji.