Odroczenie rozprawy sądowej na wniosek strony

Sprawa sądowa pani Amelii toczyła się już bardzo długo. Sąd wyznaczył termin kolejnej rozprawy, który był dla niej nie do przyjęcia, dlatego zwróciła się do nas z zapytaniem, co może w takiej sytuacji zrobić. Problem polegał na tym, że właśnie rozpoczęła bardzo odpowiedzialną pracę w Niemczech i nie mogła sobie pozwolić na absencję nawet na jeden dzień. Obawiała się, że pracodawca nie podpisze z nią umowy na stałe. Pani Amelia pytała więc, czy może zwrócić się do sądu o zmianę terminu rozprawy i jak taką prośbę uzasadnić.

W jakich przypadkach istnieje możliwość odroczenia rozprawy sadowej?

Z racji podkreślonego w Kodeksie postępowania cywilnego (K.p.c.) postulatu szybkości postępowania i zapobiegania jego przewlekaniu (art. 6) możliwość odroczenia rozprawy została ograniczona do wskazanych z ustawie przypadków. Zgodnie z art. 156 K.p.c. sąd nawet na zgodny wniosek stron może odroczyć posiedzenie tylko z ważnej przyczyny. Ponadto rozprawa ulega odroczeniu, jeśli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć (art. 214 § 1). Sąd może skazać na grzywnę stronę, jeżeli powołała się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy (§ 2).

Jednym z uzasadnionych, ważnych powodów odroczenia rozprawy może być choroba strony. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby wymaga jednak przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu, wystawionego przez lekarza sądowego (art. 214¹ § 1). Choroba strony, potwierdzona zaświadczeniem lekarskim i taka, która uniemożliwia stawienie się w sądzie, w każdym wypadku powinna prowadzić do odroczenia rozprawy, tym bardziej jeśli strona nie jest reprezentowana w procesie przez pełnomocnika (Sąd Najwyższy w wyroku z 28 stycznia 1997, sygn. akt I CKU 175/97; także: wyrok SN z 15 stycznia 2004 r., sygn. akt II CK 343/02).

Powołanie innych ważnych powodów w żadnych wypadku nie jest dla sądu wiążące. Sąd ocenia (w przypadku strony), czy stanowią one nadzwyczajne wydarzenie lub inną przeszkodę, której nie można przezwyciężyć. Sąd odroczy posiedzenie, tylko jeśli według jego oceny podane przyczyny wyczerpują powyższe przesłanki.

W jaki sposób zawiadomić sąd o zaistnieniu okoliczności uzasadniających odroczenie rozprawy?

Wobec tego trudno jest stwierdzić, czy sąd oceni, iż podane przez panią Amelię przyczyny stanowią takie, których nie można przezwyciężyć. W mojej ocenie powinien je za takie uznać – prawo do udziału w rozprawie nie może być bowiem realizowane kosztem utraty pracy, ale sąd niekoniecznie musi to ocenić w taki sam sposób. Dodam, że nie znalazłam w systemach informacji prawnej orzeczeń, które dawałyby jednoznaczną odpowiedź, jak traktować wniosek o odroczenie z powodu niemożności zwolnienia się z pracy. W mojej ocenie pani Amelia powinna jak najszybciej złożyć wniosek o odroczenie rozprawy, następnie spróbować się telefonicznie dowiedzieć, czy sąd przychylił się do jej wniosku. Jeśli nie, gdyby wystąpiły takie przesłanki, pani Amelia mogłaby na krótko przed rozprawą uzyskać zaświadczenie lekarza sądowego o chorobie i złożyć taki wniosek ponownie, ale już na innej podstawie, na której na pewno sąd musi rozprawę odroczyć.

Żeby zawiadomić sąd o zaistnieniu okoliczności uzasadniających odroczenie rozprawy i wnioskować o to odroczenie, należy przesłać do sądu pismo. Może być zatytułowane „wniosek o odroczenie rozprawy”. Należy w nim wnieść o odroczenie terminu rozprawy wyznaczonego na dzień X i wyznaczenie nowego terminu po tym dniu.

Jak uzasadnić wniosek o odroczenie rozprawy sądowej?

W dalszej kolejności należy taki wniosek uzasadnić, podając przyczynę nieobecności i załączając dowód na potwierdzenie takich okoliczności (np. umowę, na podstawie której pani Amelia pracuje, orzeczenie o niepełnosprawności itd.). Jeśli pani Amelia nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, a charakter sprawy i jej waga sprawiają, że obecność pani Amelii na rozprawie jest niezbędna i pozwoli na obronę jej praw, to tym bardziej wniosek o odroczenie jest zasadny.

We wniosku można poprosić o informację o decyzji sądu na adres e-mail, natomiast spełnienie tej prośby będzie zależało już tylko od dobrej woli pań w sekretariacie sądu, stąd nie należy się spodziewać, że rzeczywiście tą drogą informację się otrzyma. Lepiej – tak jak wskazałam – dowiadywać się w sądzie telefonicznie co do skutków rozpatrzenia wniosku.

Nadmienię jeszcze, że wedle orzecznictwa „w modelu postępowania kontradyktoryjnego ranga rozprawy jest szczególnie istotna i prawo do udziału w rozprawie należy do podstawowych uprawnień strony, która nie ma jednocześnie obowiązku przedstawiania swojego stanowiska na piśmie w przypadku, kiedy z przyczyn przez siebie niezawinionych nie może uczestniczyć w rozprawie” (wyrok SN z dnia 28 marca 2014 r., sygn. akt III CSK 155/13).

Pani Amelia może podać adres w Niemczech, natomiast dla ekonomiki procesowej lepiej byłoby mieć w Polsce adres do doręczeń (informacja o odroczeniu szybciej zostanie doręczona), z podaniem właśnie, iż jest to tylko adres do doręczeń.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1997, sygn. akt I CKU 175/97
3. Wyrok Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2004 r., sygn. akt II CK 343/02
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2014 r., sygn. akt III CSK 155/13