.
Udzieliliśmy ponad 127,5 tys. porad prawnych i mamy 14 468 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Wezwanie na policję z art. 286 K.k. w charakterze świadka

• Data: 25-02-2024 • Autor: Marcin Górecki

Otrzymanie wezwania w charakterze świadka z policji, zwłaszcza dotyczącego spraw z art. 286 Kodeksu karnego, może wywołać niepokój i wiele pytań. Artykuł 286 K.k., określający przestępstwo oszustwa, wskazuje na działanie mające na celu uzyskanie korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie innej osoby w błąd. Dla przedstawiciela handlowego, takiego jak pan Paweł, którego sprawa posłuży nam jako przykład, powstaje zasadnicze pytanie, czy jego działalność może być podstawą do oskarżenia o oszustwo. W kontekście jasnej procedury zawierania umów i dostarczania towarów zgodnych z umową, ważne jest zrozumienie, jakie elementy charakteryzują przestępstwo oszustwa oraz jakie dowody mogą być kluczowe w procesie wyjaśniania okoliczności sprawy.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Wezwanie na policję z art. 286 K.k. w charakterze świadka

Pan Paweł jest przedstawicielem handlowym i sprzedaje wyroby rehabilitacyjne. Zwrócił się do nas o poradę, gdyż otrzymał wezwanie z policji do stawienia się w charakterze świadka w sprawie z art. 286 K.k. Jest tym faktem zaskoczony, ale domyśla się, że być może któryś z klientów złożył zawiadomienie na policję, tylko nie wiadomo dlaczego. Pan Paweł podkreśla, że zawsze spisuje umowę, z której treścią klient ma możliwość się zapoznać, dostarcza towar zgodny z umową, wszystkie podpisy klienci składają czytelnie i osobiście. Pyta, czy może być oskarżony o oszustwo z art. 286 K.k. i co mu grozi. Firmę prowadzi od kilku lat i nigdy nie miał podobnych sytuacji.

Uzyskanie korzyści majątkowej przez doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem

Przestępstwem przewidzianym przez polski Kodeks karny, którego znamiona w mojej ocenie może ewentualnie wypełniać zachowanie pana Pawła, jest oszustwo (art. 286 § 1 K.k.): „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

 

Głównym motywem działania sprawcy tego rodzaju przestępstwa jest uzyskanie korzyści majątkowej w drodze doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd albo wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranej czynności. Istota tego przestępstwa polega więc na posłużeniu się fałszem, który w literaturze określa się mianem czynnika sprawczego, który ma doprowadzić pokrzywdzonego do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej. Taki sposób rozumienia przepisu pozwala odróżnić przestępstwo oszustwa stypizowane w art. 286 K.k. od zaboru, a nadto od innych przestępstw podobnych, tj. przestępstw skierowanych przeciwko mieniu.

 

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wprowadzenie w błąd polega na tym, iż sprawca tegoż czynu własnym podstępnym zachowaniem, zabiegami doprowadza pokrzywdzonego do mylnego wyobrażenia o określonym stanie rzeczy (np. co do wartości przedmiotu, cech sprzedawanego lub nabywanego towaru, możliwości uzyskania korzyści z zawartej transakcji itp.).

 

Jak wynika z przekazanych przez pana Pawła informacji, przedmiotem oszustwa w tym przypadku jest mienie w szerokim tego słowa znaczeniu.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Niekorzystne rozporządzenie mieniem jako skutek oszustwa

Zgodnie z treścią wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000 r., sygn. V KKN 207/00: „niekorzystne rozporządzenie mieniem, jako skutek oszustwa, ogólnie rzecz ujmując, oznacza pogorszenie sytuacji majątkowej pokrzywdzonego, chociaż nie musi polegać na spowodowaniu efektywnej szkody. Termin „mienie” używany jest w znamionach przestępstwa oszustwa jako synonim majątku, a więc całokształtu sytuacji majątkowej danego podmiotu.

 

Szczegółowa analiza praktyki pozwala postawić tezę, że oszustwo jest przestępstwem trudnym do udowodnienia, a to ze względu na konieczność wykazania zamiaru bezpośredniego kierunkowego, tak co do celu działania, jak i używanych środków. Pogląd taki znalazł również wyraz w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1973r. (OSNPG 1974, nr 7, poz. 7). Celem lepszego zobrazowania problemu wskazać należy na jedno z orzeczeń Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1980 r., zgodnie z którym nie wypełnia znamion tego przestępstwa sam fakt, iż pożyczkobiorca, pomimo upomnień ze strony pożyczkodawcy, nie zwraca pożyczki.

 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 kwietnia 1999 r., sygn. AKa 48/99: „do przypisania oszustwa konieczne jest ustalenie, że występując o udzielenie pożyczki, kredytu lub innego płatnego świadczenia, sprawca działał z zamiarem jego niezwrócenia lub niespłacenia. Należy dodać, że sam fakt zadłużenia nie może decydować o zamiarze wyłudzenia, a dopiero powiązanie różnych okoliczności związanych z zawieranymi umowami kredytowymi lub innymi transakcjami może pozwolić na wyprowadzenie wniosków o zamiarze oskarżonego”.

 

Przy przestępstwie oszustwa musi istnieć dobrowolność. Przez dobrowolność rozumieć należy zachowanie, które realizowane jest przez rozporządzającego w wyniku podjęcia przez niego decyzji dotyczącej mienia w oparciu o określone przesłanki, co do których rozporządzający pozostaje w błędzie.

 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1986r., sygn. II KR 134/86: „nieprawidłowe odzwierciedlenie rzeczywistości w świadomości rozporządzającego mieniem stanowić ma więc rezultat podejmowanych przez sprawcę działań”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Wprowadzenie w błąd celem oszustwa

Nie wymaga, aby dla wprowadzenia w błąd sprawca podejmował szczególne czynności, polegające na działaniu podstępnym lub chytrym. Dla uznania, iż mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem.

 

Przenosząc te teoretyczna rozważania na grunt sprawy pana Pawła, wskazać należy, że czyn penalizowany w art. 286 K.k. jest przestępstwem kierunkowym. Stronę podmiotową oszustwa określonego w § 1 tego przepisu stanowi zamiar bezpośredni. Wykładnia przepisów wymaga udowodnienia zamiaru bezpośredniego kierunkowego tak co do celu działania, jak i używanych środków. Mając na uwadze powyższe instytucje prawa karnego procesowego wskazać należy, iż zasadnym byłoby dostarczenie dowodów. Chodzi zarówno o osobowe, jak i rzeczowe źródła dowodowe.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Wezwanie na policję

W art. 129 Kodeksu postępowania karnego czytamy:

§ 1. W wezwaniu należy oznaczyć organ wysyłający oraz podać, w jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie ma się stawić adresat i czy jego stawiennictwo jest obowiązkowe, a także uprzedzić o skutkach niestawiennictwa.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zawiadomień.

§ 3. Jeżeli od dnia doręczenia pisma biegnie termin wykonania czynności procesowej, należy pouczyć o tym adresata.

 

Z treści przywołanego przepisu wynika, iż wezwanie, by czyniło zadość wymogom formalnym, prócz miejsca i czasu czynności powinno zawierać także określenie sprawy, przy czym nie tylko poprzez wskazanie sygnatury, ale także informacji czego sprawa dotyczy, nadto charakter stawiennictwa, tj. określenie roli procesowej, w jakiej adresat pisma ma wystąpić, jak i pouczenie o skutkach, jakie nastąpią, gdy osoba wezwana się nie stawi na takie wezwanie.

 

Jako że pan Paweł nie jest stroną postępowania karnego, a jedynie świadkiem, a więc w mojej ocenie należy się zastanowić – w oparciu o powyższe rozważania – czy jakiekolwiek jego działanie wypełniało znamiona, które tu opisałem.

Przykłady

Sprzedaż samochodu używanego

Jan, sprzedając swój samochód, zapewniał kupującego, że pojazd jest w pełni sprawny i nigdy nie uczestniczył w żadnym wypadku. W rzeczywistości samochód miał poważnie uszkodzony silnik oraz był wcześniej zaangażowany w kolizję, co zostało ukryte przed kupującym. Kupujący, opierając się na fałszywych zapewnieniach Jana, zdecydował się na zakup, co doprowadziło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tym przypadku Jan dopuścił się oszustwa, wprowadzając kupującego w błąd, co skutkowało jego osobistą korzyścią finansową kosztem strat poniesionych przez kupującego.

 

Oferty inwestycyjne w internecie

Ewa natknęła się na atrakcyjną ofertę inwestycyjną na stronie internetowej, która obiecywała wysokie zwroty z inwestycji w krótkim czasie. Zachęcona obietnicami i profesjonalnie wyglądającą stroną, zdecydowała się zainwestować dużą sumę pieniędzy. Niestety, po przelaniu środków strona zniknęła, a Ewa nie mogła skontaktować się z nikim z firmy. W tym wypadku oszuści wykorzystali fałszywe obietnice i profesjonalnie wyglądające narzędzia, by wprowadzić Ewę w błąd i skłonić ją do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

 

Fikcyjna oferta pracy

Tomasz, poszukując pracy, znalazł ogłoszenie o dobrze płatnej pracy za granicą, bez wymogów językowych i z zapewnieniem zakwaterowania. Warunkiem rozpoczęcia pracy było jednak wniesienie opłaty za pośrednictwo i zapewnienie zakwaterowania. Po wpłaceniu wymaganej kwoty, okazało się, że praca nie istnieje, a osoba oferująca zatrudnienie przestała odpowiadać na wiadomości. W tym przypadku działanie oszusta polegało na wykorzystaniu fałszywej oferty pracy, aby skłonić Tomasza do wpłacenia pieniędzy pod pretekstem opłaty za pośrednictwo, co jest przykładem oszustwa mającego na celu niekorzystne rozporządzenie mieniem.

Podsumowanie

Oszustwo polega na wprowadzeniu w błąd innej osoby w celu uzyskania korzyści majątkowej, co może przybierać różne formy w codziennym życiu, od sprzedaży uszkodzonych towarów po fikcyjne oferty pracy czy inwestycyjne. Kluczowe dla rozpoznania tego przestępstwa jest nie tylko udowodnienie wprowadzenia w błąd, ale również zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej przez sprawcę. Warto pamiętać, że każdy przypadek wymaga dokładnej analizy okoliczności oraz dowodów, aby ocenić, czy doszło do naruszenia prawa.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz porady prawnej lub pomocy w przygotowaniu pism w związku z oskarżeniem o oszustwo z art. 286 K.k.? Skontaktuj się z nami już dziś, aby skorzystać z profesjonalnych konsultacji online oferowanych przez doświadczonych prawników, którzy pomogą Ci zrozumieć Twoją sytuację i przygotować niezbędne dokumenty. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000 r., sygn. akt V KKN 207/00
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1973r., sygn. akt OSNPG 1974
5. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 kwietnia 1999 r., sygn. AKa 48/99
6. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1986r., sygn. II KR 134/86

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Marcin Górecki

Aplikant radcowski w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym (brał udział w wielu szkoleniach dotyczących zagadnień prawa karnego), bliskie jest mu też prawo handlowe oraz prawo pracy. Pomógł już setkom osób, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu