Administracyjny tytuł wykonawczy na nieletniego

Czy osoba małoletnia może odziedziczyć zobowiązania podatkowe spadkodawcy?

Zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej¹ spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Zasadę tę stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego (np. decyzji o ustaleniu wysokości podatku od nieruchomości).

Natomiast zgodnie z art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Osobą fizyczną jest każdy człowiek, posiadający (zgodnie z art. 8 § 1 Kodeksu cywilnego²) zdolność prawną od chwili urodzenia.

Na podstawie powyższego można stwierdzić, że osoba małoletnia może odziedziczyć zobowiązania podatkowe spadkodawcy, ponieważ posiada zdolność prawną, a przepisy prawa podatkowego przewidują przejmowanie tych zobowiązań przez spadkobierców. Zobowiązania podatkowe niezapłacone w terminie podlegają natomiast egzekucji w trybie przewidzianym ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji³, co oznacza, że dla wszczęcia takiej egzekucji konieczne jest wystawienie tytułu wykonawczego przez wierzyciela. Zgodnie bowiem z art. 26 § 1 tejże ustawy organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru.

Tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Zgodnie z art. 27 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji tytuł wykonawczy musi zawierać:

1. oznaczenie wierzyciela;
2. wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taką informację;
3. treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej – także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek;
4. wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń;
5. wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej;
6. wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej;
7. datę wystawienia tytułu, podpis, imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela;
8. pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu;
9. pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego;
10. klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej;
11. wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych;
12. datę doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podstawę prawną braku tego obowiązku.

Oznaczenie w administracyjnym tytule wykonawczym osoby zobowiązanej do zapłacenia zobowiązania jeżeli osobą tą jest nieletni

W praktyce największe trudności może sprawić wierzycielowi oznaczenie w administracyjnym tytule wykonawczym osoby zobowiązanej do zapłacenia zobowiązania, jeżeli osobą tą jest nieletni. Osoby które nie osiągnęły pełnoletności, pomimo że posiadają zdolność prawną, nie posiadają zdolności do czynności pranych lub posiadają ją tylko w ograniczonym zakresie. Co za tym idzie w obrocie prawnym działają one przez przedstawiciela, którym może być w szczególności rodzic lub opiekun. Istotną wątpliwością jest więc to, czy jako osoba zobowiązana w administracyjnym tytule wykonawczym powinna być wpisana osoba nieletnia, czy też jej przedstawiciel ustawowy. Próbę rozstrzygnięcia tej kwestii podjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie⁴, który w wyroku z dnia 29 stycznia 2009 r. stwierdził, że „osoba małoletnia może występować w obrocie prawnym jedynie poprzez swojego przedstawiciela ustawowego, którym jest matka i to jej dane winny zostać wpisane w tytułach wykonawczych w polach dotyczących danych identyfikujących zobowiązanego, z jednoczesnym zaznaczeniem, że działa ona jako przedstawiciel ustawowy zobowiązanej osoby małoletniej. Taki sposób oznaczenia podmiotu zobowiązanego (...) nie oznacza automatycznego skierowania egzekucji do majątku pełnomocnika ustawowego. Zobowiązanym majątkowo do zapłaty zobowiązania podatkowego nadal pozostaje małoletni, zaś wszystkie czynności egzekucyjne będą skierowane wyłącznie do jego majątku”.

____________________________

¹ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613)

² Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.)

³ Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619, z późn. zm.)

⁴ Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 29 stycznia 2009 r. (sygn. akt I SA/Ol 532/08)

Poprzedni materiał

Następny materiał